Chính phủ Trung Quốc đang từng ngày gây áp lực để buộc Canada trả tự do cho bà Mạnh Vãn Chu, Phó Chủ tịch kiêm Giám đốc Tài chính (CFO) của Huawei, nhân vật hiện đang có nguy cơ bị dẫn độ sang Mỹ vì những cáo buộc vi phạm lệnh trừng phạt của Washington đối với Iran.
Động thái này đẩy Ottawa vào tình thế bị mắc kẹt đầy khó khăn theo kiểu Trung-Mỹ “đánh nhau”, Canada “sẽ chết” vậy. Đề nghị của ông Trump rằng, ông có thể sử dụng bà Mạnh như một con bài mặc cả trong các cuộc đàm phán thương mại với Trung Quốc, một sự vi phạm trắng trợn thực tế ở Mỹ trong việc tách rời chính trị và các vấn đề của luật pháp - càng làm phức tạp tình hình đối với Canada và gây phẫn nộ ở Trung Quốc.
Có thể thấy, bằng việc kêu gọi các đồng minh, Mỹ đã dần thành lập một sự bao vây và đàn áp tập thể với tập đoàn công nghệ Trung Quốc Huawei. Đây là một tiền lệ nguy hại. Hầu hết mọi đồng minh của Washington vẫn duy trì quan hệ thương mại và kinh tế tích cực với Trung Quốc bởi cường quốc Châu Á là đối tác thương mại lớn nhất của nhiều nước trong số đó. Trung Quốc cần hối thúc những quốc gia này tiếp tục giữ thái độ trung lập trong cuộc xung đột giữa Washington-Bắc Kinh. Trung Quốc có thể đạt được mục tiêu này trong chừng mực lớn bởi vì họ không đe dọa an ninh chiến lược của Mỹ và các đồng minh, cho phép các nước đó theo đuổi an ninh quốc gia bằng việc duy trì các quan hệ tốt với Bắc Kinh hơn là đi theo đường lối cứng rắn của Washington
Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là Bắc Kinh sẽ đầu hàng từng bước.
Với các quốc gia tìm cách lấy lòng Mỹ mà không màng tới những lợi ích của Trung Quốc thì Bắc Kinh sẽ đáp trả mạnh mẽ. Canada đã vượt qua ranh giới này bằng cách giúp Mỹ bắt giữ bà Mạnh Vãn Chu và Bắc Kinh đang từng ngày thể hiện rõ rằng điều này là không thể chấp nhận được và đang thúc đẩy Canada thả người. Nếu Ottawa cuối cùng vẫn dẫn độ bà Mạnh sang Mỹ thì chắc chắn quan hệ song phương sẽ gặp nhiều sóng gió.
Hiện nay, các quan chức chính phủ Canada đã yêu cầu và nhận được việc đảm bảo an ninh bổ sung tại các tiền đồn ngoại giao của họ ở Trung Quốc, trong khi thậm chí đã có việc tẩy chay các sản phẩm của Canada.
THANH VĂN
