(Cadn.com.vn) - Giới phân tích quân sự hiện vẫn chưa thể hiểu rõ vì sao Triều Tiên quyết định trả tự do cho Jeffrey Fowle – 1 trong 3 công dân Mỹ đang bị Bình Nhưỡng giam giữ.

Trong động thái được hoan nghênh và đầy bất ngờ, Triều Tiên ngày 22-10 tuyên bố trả tự do cho công dân Mỹ Jeffrey Fowle, cho phép máy bay của Lầu Năm Góc đến Bình Nhưỡng đón ông về nhà.

AP dẫn lời Phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Marie Harf xác nhận, ông Fowle trở về nước hôm 21-10 (sáng 22-10, giờ Việt Nam) sau khi các đàm phán viên rời Bình Nhưỡng. Người phát ngôn Nhà Trắng Josh Earnest ra tuyên bố hoan nghênh quyết định của Bình Nhưỡng đồng thời hối thúc quốc gia Đông Á này tiếp tục thả 2 công dân còn lại là Matthew Miller và Kenneth Bae - nhà truyền giáo người Mỹ gốc Hàn.

Tại Hàn Quốc, Seoul cũng hối thúc Bình Nhưỡng lập tức thả nhà truyền giáo Kim Jung Wook bị bắt giữ hồi tháng 10-2013.

Công dân Mỹ Jeffrey Fowle được thả tự do hôm 22-10 (giờ Việt Nam). Ảnh: ABC

NHỮNG QUYẾT ĐỊNH BẤT NGỜ

Ông Fowle, 56 tuổi, bị bắt hồi tháng 5, khi đến Triều Tiên du lịch nhưng sau đó để lại một quyển Kinh Thánh, vi phạm các quy định về thị thực. Ông này là người Mỹ thứ 3 bị Triều Tiên bắt giữ sau Miller và Bae.

Lời kêu gọi thả tự do cho Fowle được đưa ra chỉ 2 tuần sau khi  ông Miller bị Tòa án tối cao Triều Tiên kết án lao động khổ sai 6 năm. Khi Bình Nhưỡng tuyên bố sẽ sớm đưa Fowle ra xét xử thì ông này bất ngờ được thả tự do. Nhà Trắng cho biết, việc phóng thích lần này diễn ra dễ dàng một phần nhờ các nhà ngoại giao Thụy Điển - quốc gia có sứ quán tại Bình Nhưỡng và hoạt động đại diện cho Washington (vì Mỹ không có quan hệ ngoại giao với Triều Tiên).

Nhưng trong quyết định được đánh giá là chưa có tiền lệ, Triều Tiên cho phép một máy bay của Lầu Năm Góc hạ cánh xuống lãnh thổ của họ để đón ông Fowle. Bởi thật ra, bán đảo Triều Tiên vẫn trong tình trạng chiến tranh vì liên Triều chỉ mới có thỏa thuận đình chiến năm 1953 để kết thúc chiến tranh chứ chưa đạt hiệp ước hòa bình chính thức. Các nhà báo AP tại Bình Nhưỡng xác nhận nhìn thấy máy bay của chính phủ Mỹ ở sân bay quốc tế thủ đô Triều Tiên. Sau khi rời Bình Nhưỡng, máy bay Mỹ chở ông Fowle bay đến đảo Guam, một cơ sở hải quân lớn của Mỹ trước khi về Washington.

BÌNH NHƯỠNG MUỐN GÌ?

Các quan chức Mỹ từ chối cho biết chi tiết về các cuộc đàm phán dẫn đến việc phóng thích này hoặc suy đoán động cơ đằng sau quyết định của Bình Nhưỡng.

* Hãng tin KCNA ngày 22-10 cho biết, nhà lãnh đạo Kim Jong-Un tiếp tục hoạt động công khai bằng chuyến thăm Khu nghỉ dưỡng Yonphung mới xây dựng dành cho các nhà khoa học ở phía bắc Bình Nhưỡng. Đây là lần xuất hiện công khai thứ 5 của ông trong 1 tuần qua sau 6 tuần vắng mặt.

Tuy nhiên, Stephan Haggard, chuyên gia về Triều Tiên tại Đại học California tại San Diego, cho biết, quyết định lần này của Triều Tiên có khả năng nhằm chứng tỏ họ rất công bằng và biết lẽ phải. “Triều Tiên hiện đang mở cuộc tấn công quyến rũ trên nhiều mặt trận”, ông Haggard cho biết, dẫn chứng các cuộc thảo luận của Bình Nhưỡng với Tokyo về số phận các công dân Nhật bị bắt cóc nhiều thập kỷ trước, cũng như lên kế hoạch đàm phán với Hàn Quốc bất chấp hàng loạt vụ đấu súng gần đây.

Nhật Bản ngày 22-10 xác nhận sẽ cử cán bộ đến Triều Tiên tham gia đàm phán vào ngày 28 và 29-10. Hồi tháng 7, Tokyo nới lỏng một số lệnh trừng phạt Bình Nhưỡng sau khi chính quyền ông Kim Jong-Un quyết định mở lại các cuộc điều tra về các công dân bị bắt cóc để đào tạo điệp viên.

Trong khi đó, nhiều chuyên gia khác cho rằng, Triều Tiên đang mở chiến dịch ngoại giao phản bác những cáo buộc của LHQ về tình trạng vi phạm nhân quyền ở trong nước mà Bình Nhưỡng luôn bác bỏ. “Đây là vụ việc mang động cơ chính trị và không có gì để đảm bảo thúc đẩy nhân quyền”, phái viên Triều Tiên tại LHQ Jang Il Hun từng tuyên bố trước Diễn đàn Hội đồng Quan hệ đối ngoại đầu tuần này tại New York.

Khả Anh