Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ Luật Hình sự 2015 đã được Quốc hội khóa XIV thông qua và chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2018, trong đó quy định xử lý hình sự đối với hành vi làm sai lệch thông tin hồ sơ, giả mạo tài liệu nhằm chiếm đoạt tiền bảo hiểm. Mức phạt cao nhất lên đến 7 năm tù.
Cụ thể, theo quy định của Pháp luật nhình sự, đối tượng bị áp dụng xử lý vy phạm hình sự là người từ đủ 16 tuổi trở lên và có năng lực trách nhiệm hình sự hoặc pháp nhân thương mại đủ điều kiện chịu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 75, Điều 213 BLHS, đồng thời, sẽ xử phạt vi phạm hành chính đối với cá nhân và pháp nhân thương mại được quy định tại Điều 213 BLHS. Trong quá trình xử lý, cơ quan tiến hành tố tụng sẽ áp dụng các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ phù hợp với hành vi phạm tội.
Những hành vi gian lận trong kinh doanh bảo hiểm gồm: Thông đồng với người thụ hưởng quyền lợi bảo hiểm để giải quyết bồi thường bảo hiểm, trả tiền bảo hiểm trái pháp luật; Giả mạo tài liệu, cố ý làm sai lệch thông tin để từ chối bồi thường, trả tiền bảo hiểm khi sự kiện bảo hiểm đã xảy ra; Giả mạo tài liệu, cố ý làm sai lệch thông tin trong hồ sơ yêu cầu bồi thường, trả tiền bảo hiểm; Tự gây thiệt hại về tài sản, sức khỏe của mình để hưởng quyền lợi bảo hiểm.
Đối với những hành vi chiếm đoạt tiền bảo hiểm từ 20 - dưới 100 trăm triệu đồng hoặc gây thiệt hại từ 50 - dưới 200 triệu đồng, thì bị phạt tiền từ 30-100 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm (khoản 1 Điều 213); Đối với pháp nhân thương mại chiếm đoạt từ 200 triệu đồng đến dưới 1tỷ đồng hoặc gây thiệt hại từ 400 triệu đồng đến dưới 2 tỷ đồng, thì bị phạt tiền 200 triệu đồng đến 1 tỷ đồng (điểm a, khoản 5 Điều 213 BLHS).
Đồng thời, những hành vi gian lận bảo hiểm có tổ chức; dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt; chiếm đoạt số tiền bảo hiểm từ 100 - dưới 500 triệu đồng; gây thiệt hại từ 200triệu- dưới 1 tỷ đồng; tái phạm nguy hiểm thì bị phạt tiền từ 100- 300 triệu đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 03 năm (khoản 2 Điều 213). Áp dụng xử phạt tiền từ 1 - 3 tỷ đồng đối với pháp nhân khi có hành vi chiếm đoạt số tiền từ 1 - dưới 3tỷ đồng hoặc gây thiệt hại từ 2 - dưới 5 tỷ đồng (điểm b khoản 5 Điểu 213 BLHS).
Khoản 3 Điều 213 BLHS áp dụng mức phạt tù từ 03 năm đến 07 năm nếu có hành vi hiếm đoạt số tiền bảo hiểm 500 triệu đồng trở lên; gây thiệt hại 1 tỷ đồng trở lên. Luật cũng quy định, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm (khoản 4 Điều 213 BLHS).
Đối với pháp nhân thương mại nếu có hành vi chiếm đoạt 3 tỷ đồng trở lên hoặc gây thiệt hại 5 tỷ đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 3tỷ đồng đến 7 tỷ đồng. Pháp nhân thương mại còn có thể bị cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm (điểm c, d khoản 5 Điều 213).
NGUYỄN THỊ THANH BÌNH
Khoa Luật - Đại học Sài Gòn
