Tỉnh Kursk có diện tích gần 30.000 km2, dân số hơn một triệu người, nằm ở miền tây Nga, sát tỉnh Sumy của Ukraine. Theo ước tính của quân đội Nga, có tới 1.000 binh sĩ Ukraine đã tham gia vào vụ tấn công. Lực lượng này đã đột phá qua biên giới bằng cách sử dụng hàng chục phần cứng hạng nặng, bao gồm xe tăng các loại, xe bọc thép chở quân Stryker do Mỹ sản xuất cũng như các xe và thiết bị bọc thép khác. Cuộc tấn công tập trung vào thị trấn Sudzha, nằm cách biên giới khoảng 9 km. Thị trấn, trung tâm hành chính của quận cùng tên, đã liên tục hứng chịu các cuộc tấn công bừa bãi bằng pháo binh và thiết bị bay không người lái. Moscow huy động nhiều vũ khí để tập kích các đoàn xe Ukraine, gồm hàng loạt thiết giáp phương Tây, trong những trận đánh tại Kursk.

Cuộc giao tranh diễn ra suốt đêm, tiếp tục kéo dài đến ngày 7-8, khi quân đội Nga tiến hành các cuộc tấn công đáp trả bằng pháo binh, tên lửa đạn đạo vào lực lượng Ukraine đang tìm cách tiến lên. Tổng tham mưu trưởng Nga Valery Gerasimov tuyên bố quân đội Nga đã chặn đà cuộc tấn công vào ngày 7-8 với hỏa lực đường không và pháo binh, khẳng định Nga sẽ hạ hết đối thủ hoặc đẩy lùi lực lượng của họ về bên kia biên giới. Ông Gerasimov nói thêm Ukraine đã thiệt hại hơn 300 quân và 54 xe bọc thép, trong đó có ít nhất 6 xe tăng. Tỉnh trưởng Kursk, Alexei Smirnov đã ban bố tình trạng khẩn cấp tại khu vực vào tối 7-8. Giới chức y tế Nga nói rằng ít nhất 5 thường dân đã thiệt mạng và 31 người bị thương.

Phản ứng của Nga

Moscow đã lên án vụ tấn công Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cho rằng cuộc tấn công đang được sử dụng như một tấm bình phong để Kiev kéo dài "cuộc huy động" tân binh. Bà lưu ý rằng luật kéo dài nỗ lực này thêm ba tháng nữa đã được Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky lặng lẽ ký vào cùng ngày 7-8.

Cũng trong ngày 7-8, Tổng thống Putin đã có những bình luận đầu tiên về diễn biến mới nói trên. Ông Putin thông báo rằng Ukraine đã tiến hành hành động khiêu khích quy mô lớn mới nhất chống lại Nga bằng cách tiến hành một cuộc tấn công vào vùng Kursk. Ông Putin đồng thời cáo buộc quân đội Ukraine cố tình nhắm vào dân thường ở Sudzha và các thị trấn khác. Tổng thống Putin cho biết ông thường xuyên được Bộ Quốc phòng và các cơ quan chính phủ liên quan khác thông báo về tình hình. Ông cũng liên lạc với tỉnh trưởng Smirnov và cam kết hỗ trợ thêm cho chính quyền vùng Kursk để giúp họ giải quyết tình trạng khẩn cấp.

Giới chức Ukraine chưa bình luận về diễn biến này. Trong bài phát biểu tối 7-8, Tổng thống Volodymyr Zelensky cảm ơn quân đội Ukraine vì "lòng dũng cảm". "Chúng ta càng gây nhiều áp lực lên Nga, chúng ta sẽ càng tiến gần hơn đến hòa bình. Một nền hòa bình công bằng thông qua vũ lực công bằng", ông nói, không đề cập cụ thể đến cuộc giao tranh ở Kursk.

Trước diễn biến này, người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ John Kirby ngày 7-8 cho biết: "Chúng tôi dự định sẽ liên hệ với các đối tác Ukraine của mình để có được bức tranh đầy đủ hơn về những gì đã xảy ra". Ông Kirby đồng thời khẳng định chính sách của Mỹ về việc Ukraine sử dụng các hệ thống vũ khí do Washington cung cấp không thay đổi. Washington hạn chế Kiev sử dụng vũ khí và thiết bị của Mỹ tấn công vào lãnh thổ Nga. Vào tháng 5-2023, ông Kirby đã đề cập đến "sự thất vọng" của Washington với hình ảnh xe cộ Mỹ bốc cháy trong một cuộc đột kích của Ukraine vào Vùng Belgorod (Nga).

Mục đích của Ukraine?

Một số chuyên gia quân sự đã đặt ra câu hỏi tại sao Ukraine mở cuộc đột kích xuyên biên giới vào khu vực Kursk của Nga. Một trong những vấn đề lớn nhất trên chiến trường của Ukraine là nhân lực. Nga có quân số đông đảo hơn và đang tiến gần đến thị trấn Pokrovsk ở miền Đông Ukraine. Vì vậy, việc điều hàng trăm binh lính Ukraine xâm nhập vào lãnh thổ Nga, có thể nói là liều lĩnh.

Theo các chuyên gia, vụ tấn công của Ukraine vào vùng Kursk dường như không phải nhằm mục đích chiếm được lãnh thổ Nga. Thay vào đó, Kiev muốn Moscow phải rút bớt lực lượng ở tiền tuyến. Theo tạp chí Newsweek, cuộc tấn công vào vùng Kursk rất có thể là một nỗ lực của Ukraine nhằm chuyển hướng một số lực lượng Nga sang bảo vệ một phần tiền tuyến hầu như không hoạt động kể từ đầu năm 2022. BBC (Anh) dẫn nhận định của chuyên gia chiến tranh Kostyantyn Mashovets đánh giá: "Đó không phải là ngẫu nhiên. Rõ ràng nó thuộc một kế hoạch rõ ràng". Ông lập luận rằng sau vụ đột kích của Ukraine, Nga đã buộc phải tái triển khai một số binh sĩ từ tiền tuyến ở miền Đông Ukraine về vùng Kursk.

AN BÌNH