(Cadn.com.vn) - Cuộc nội chiến ở Ukraine giữa quân nổi dậy và lực lượng chính phủ khiến hàng trăm người thiệt mạng, buộc hàng ngàn người dân phải di dời và tạo ra "cuộc chiến tranh lạnh" giữa Nga và phương Tây. Và còn hệ quả tệ hại hơn: một lượng lớn vũ khí bị tuồn ra khỏi kho vũ khí của chính phủ và rơi vào tay các đơn vị không được kiểm soát. Điều tra của Reuters chỉ ra rằng các loại vũ khí đang được chuyển ra khỏi khu vực xung đột ở miền đông Ukraine với số lượng lớn, thậm chí trở thành hoạt động ngầm có tổ chức.

Hôm 12-2-2015, ngày mà lệnh ngừng bắn có hiệu lực nhằm kết thúc cuộc xung đột tồi tệ nhất ở đông Ukraine, một cựu binh của quân nổi dậy nắm lấy cơ hội biến những thông tin mình biết về cuộc xung đột để kiếm tiền. Y đi đến một điểm trên biên giới Nga-Ukraine, lấy ra một vali vũ khí mà một binh sĩ đã giấu ở đó trước đây.

4 ngày sau, y và một người nữa xuất hiện trong chiếc taxi tại một trạm xăng ở phía tây nước Nga, nơi chúng sắp xếp để gặp người mua số vũ khí trên. Trong chiếc túi thể thao và ba lô có 3 khẩu súng tự động, 1.258 viên đạn, 20 lựu đạn, và 20 kíp nổ. Tuy nhiên, y đã bị bắt. Theo hồ sơ tòa án, người mua là một sĩ quan cảnh sát chìm và là một cựu binh nổi dậy trước đây, được xác định là Y.V. Mikhailov. Y bị kết án 2 năm rưỡi tù giam hồi đầu năm nay.

Cảnh sát Ukraine kiểm tra xe tại một chốt kiểm soát ở Slaviansk, Donetsk. Ảnh: Reuters

Kho vũ khí bị cướp

Mùa xuân năm 2014, khi cuộc nổi dậy có vũ trang bắt đầu trong khu vực nói tiếng Nga Donetsk và Luhansk, cảnh sát và binh lính rời bỏ các căn cứ. Điều này tạo điều kiện cho quân nổi dậy cướp bóc các kho vũ khí. Trong khi đó, quân đội Ukraine gần như sụp đổ, lực lượng dân quân tìm cách lấy bớt vũ khí từ nguồn cung cấp chính thức.

Khi cuộc chiến nổ ra, các kho vũ khí nằm trong khu vực xung đột. Tháng 2-2015, các bên trong cuộc xung đột đồng ý một thỏa thuận ngừng bắn. Khi các cuộc chiến đấu bắt đầu giảm cường độ, vũ khí bắt đầu bị rò rỉ ra bên ngoài. Số liệu chính thức chỉ ra, vấn đề này ngày càng nghiêm trọng. Số lượng các vụ truy tố về tội phạm vũ khí trong năm nay ở Ukraine đã tăng gấp đôi so với năm 2015. Trong nhiều trường hợp, nguyên nhân là do sơ suất. Các đơn vị không thường xuyên kiểm soát vũ khí trong kho hoặc các binh sĩ tự ý đem vũ khí về nhà. "Chủ yếu là họ đưa vũ khí về nhà. Điều này gây ra mối đe dọa đối với an ninh quốc gia", Serhiy Alyoshin, cảnh sát trưởng tại thị trấn Sloviansk, nằm gần khu vực xung đột cho biết.

Trong một số trường hợp, các quan chức an ninh Ukraine cho biết, các đơn vị ủng hộ chính phủ lập các kho vũ khí tư nhân để tránh giao nộp vũ khí cho các nhà chức trách ở Kiev, những người mà họ không tin tưởng. Hồi tháng 3, lực lượng cảnh sát ở Sloviansk phát hiện ra kho chứa vũ khí, vật liệu nổ phía sau nhà xe của một gia đình. Trong số vũ khí này, có ít nhất ba bệ phóng tên lửa chống tăng, một số tên lửa, hàng trăm viên đạn, khoảng 15 quả lựu đạn và 2 mỏ chống tăng.

Điểm đến Trung Đông

Có nhiều bằng chứng cho thấy, những kẻ buôn lậu vũ khí bán cho các nhóm tội phạm có tổ chức.

Igor, một tay súng thuộc quân nổi dậy cho biết, các loại vũ khí được chuyển lậu từ quân nổi dậy kiểm soát miền đông Ukraine vào Nga qua các cửa khẩu biên giới bất hợp pháp. Đa số những tay buôn lậu là các tay súng nổi loạn từ Chechnya và Ingushetia ở khu vực Bắc Caucasus bất ổn của Nga. Cho đến nay, có rất ít bằng chứng về nơi mà số vũ khí lậu được đưa khỏi khu vực xung đột Ukraine sẽ "hạ cánh".

Tuy nhiên, theo giới chuyên gia quân sự, hầu hết các loại vũ khí từ Ukraine được đưa đến các vùng xung đột ở Iraq, Syria và Libya, nơi có nhu cầu rất cao đối với vũ khí hạng nặng. Mark Galeotti, một chuyên gia về tội phạm có tổ chức cho biết, vũ khí từ Ukraine được vận chuyển qua cảng Odessa nằm ở biển Đen, sau đó vào Địa Trung Hải, và từ đó tỏa ra hai hướng: một số đi đến vùng Balkans, và một số khác đến khu vực Bắc Caucasus của Nga.

An Bình
(Theo Reuters)