LHQ cảnh báo Yemen đang phải đối mặt với nạn đói lớn nhất từ trước tới nay có thể ảnh hưởng tới hàng triệu người nếu liên quân Arab không chấm dứt việc đóng cửa biên giới và cho phép chuyển hàng viện trợ vào nước này.

Liên quân do Saudi Arabia dẫn đầu chiến đấu chống nhóm Houthi ở nước láng giềng Yemen kể từ khi phong trào này chiếm một phần lãnh thổ Yemen vào năm 2015, bao gồm cả thủ đô Sanaa, buộc Tổng thống Abd-Rabbu Mansour Hadi phải bỏ trốn.

Cuộc xung đột đã khiến hơn 10.000 người thiệt mạng và hơn 7 triệu người cần trợ giúp lương thực. Liên quân đóng cửa tất cả các cảng, sân bay và đường biển đến Yemen để ngăn chặn Iran vận chuyển vũ khí cho Houthi. Kể từ đó, giá lương thực và nhiên liệu của nước này tăng vọt, trong khi các chuyến bay cung cấp viện trợ nhân đạo không được hạ cánh. Hàng triệu người không được tiếp cận đầy đủ các dịch vụ y tế, nước và vệ sinh. Người dân cũng bị ảnh hưởng bởi dịch tả, với khoảng 900.000 trường hợp bị mắc bệnh kể từ tháng 4.

Động thái phong tỏa này tiếp tục diễn ra sau vụ Houthi bắn tên lửa vào thủ đô Riyadh hôm 4-11. Điều này có thể làm trầm trọng hơn cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Yemen, đẩy 7 triệu người xuống bờ vực nạn đói và khiến gần 900.000 người bị nhiễm dịch bệnh. Phó Tổng thư ký phụ trách các vấn đề nhân đạo của LHQ Mark Lowcock cảnh báo nếu các đường biên giới không được mở lại cho việc vận chuyển hàng cứu trợ, tình hình sẽ tồi tệ. "Đây không giống như nạn đói chúng ta thấy ở Nam Sudan hồi đầu năm, nơi hàng chục ngàn người bị ảnh hưởng. Đây cũng không giống nạn đói làm 250.000 người chết ở Somalia trong năm 2011. Đây sẽ là nạn đói lớn nhất trên thế giới trong nhiều thập kỷ qua, với hàng triệu nạn nhân".

Ông Lowcock, người đến thăm Yemen hồi cuối tháng trước, đã trình bày tóm lược trước HĐBA LHQ về tình hình khẩn cấp tại nước này. "Tôi đã nói với HĐBA rằng trừ khi những biện pháp đó được dỡ bỏ... Yemen sẽ rơi vào nạn đói nghiêm trọng. Đó sẽ là nạn đói lớn nhất trên thế giới trong hàng thập kỷ qua với hàng triệu nạn nhân", ông Lowcock cho biết.

Tổng Thư Ký LHQ Antonio Guterres hôm 8-11 nói chuyện với Ngoại trưởng Saudi Arabia Adel al-Jubeir, kêu gọi khôi phục ngay lập tức việc tiếp cận nhân đạo. "Những gì chúng tôi cần là dỡ bỏ phong tỏa... để chúng tôi có thể cứu sống 7 triệu người Yemen", ông nói. Ông Lowcock kêu gọi mở lại không phận cho các chuyến bay nhân đạo của LHQ tới Yemen và đảm bảo rằng việc tiếp cận sẽ không bị gián đoạn nữa. Ông cũng kêu gọi đưa ra thỏa thuận cho phép một tàu của Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) thả neo ở bờ biển Yemen, mở lại tất cả các cảng biển, cho phép thực phẩm, nhiên liệu và vật tư y tế được đưa vào nước này.

Trước đó, 15 cơ quan nhân đạo bày tỏ mối quan ngại sâu sắc về sự phong tỏa của Saudi Arabia, yêu cầu ngay lập tức nối lại các hoạt động nhân đạo. "Trong vòng chưa đầy một ngày, sự phong tỏa này đã đẩy giá nhiên liệu lên 60% khi người dân tranh giành nhau để mua, và dẫn đến sự gián đoạn giao thông công cộng", các nhóm, gồm Oxfam, Save the Children và Ủy ban cứu hộ quốc tế, cho biết trong một tuyên bố. "Việc đóng cửa tất cả các cảng biển và đất liền nghĩa là việc cấp cứu y tế khẩn cấp bị chặn, có thể ảnh hưởng đến hàng trăm ngàn người", tuyên bố cho biết.

Saudi Arabia cho rằng, việc phong tỏa là nhằm ngăn chặn đưa lậu vũ khí vào Yemen đồng thời cáo buộc Iran, đối thủ chính của Riyadh trong khu vực, cung cấp tên lửa cho Houthi. Tehran bác bỏ cáo buộc này.

 AN BÌNH