* KỲ CUỐI: 2 “đại gia” vàng nợ như Chúa Chổm

(Cadn.com.vn) - Quảng Nam hiện có 2 Cty khai thác vàng lớn nhất nước là Cty TNHH Vàng Phước Sơn và Cty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu (thuộc Tập đoàn Besra). Theo Cục Thuế tỉnh Quảng Nam, đến thời điểm này 2 Cty trên nợ tổng cộng các khoản liên quan đến thuế gần 450 tỷ đồng và số nợ trên đang tăng lên từng ngày, chưa kể đến các khoản nợ hàng trăm tỷ đồng khác từ các nhà cung ứng dịch vụ. Để có lộ trình trả nợ, UBND tỉnh Quảng Nam cho phép Cty Vàng Phước Sơn liên kết tái cơ cấu với đối tác là Cty CP Vàng Việt Á hoạt động khai thác. Trong khi đó, đối với Cty Vàng Bồng Miêu đã hết phép cách đây 3 tháng nhưng vẫn hoạt động bình thường...

Đề nghị không gia hạn cho Cty Vàng Bồng Miêu

Ông Nguyễn Cảnh - Bí thư H. Phú Ninh (nơi có mỏ vàng Bồng Miêu) cho biết, qua 25 năm hoạt động, đến tháng 3-2016, Cty Vàng Bồng Miêu đã hết phép. UBND tỉnh Quảng Nam đã có công văn chỉ đạo dừng hoạt động nhưng Cty vẫn hoạt động bình thường, mỗi ngày cho ra khoảng 120-150 tấn quặng. Bức xúc về những việc làm do Cty gây ra, Thường trực Huyện ủy Phú Ninh đã gửi Công văn cho Bộ trưởng Bộ TN-MT đề nghị không cho gia hạn giấy phép đối với Cty Vàng Bồng Miêu. “Muốn được gia hạn thì Cty phải đảm bảo các tiêu chí như không nợ thuế Nhà nước cũng như các đơn vị cung ứng dịch vụ, phải có cam kết lộ trình trả nợ, không gây ô nhiễm môi trường, giữ vững được ANTT nơi Cty quản lý... Những nguyên tắc tối thiểu trên nhiều năm qua Cty Vàng Bồng Miêu không thực hiện được nên Thường vụ Huyện ủy quyết định có ý kiến không cho Cty này được phép gia hạn hoạt động” - ông Cảnh nói.

Công văn của Thường trực Huyện ủy Phú Ninh gửi Bộ TN-MT đề nghị không cho gia hạn đối với Cty Vàng Bồng Miêu.

Theo Công văn số 170-CV/HU ngày 13-5 của Ban Thường vụ Huyện ủy Phú Ninh gửi Bộ trưởng Bộ TN-MT Trần Hồng Hà: Ngày 5-3-1991, Ủy ban Nhà nước và Đầu tư cho phép Cty Vàng Bồng Miêu khai thác vàng tại Bồng Miêu với thời hạn hoạt động 25 năm. Đến nay thời hạn hoạt động của Cty đã hết. Qua xem xét quá trình hoạt động của Cty, ý kiến phản ánh, kiến nghị của nhân dân và chính quyền địa phương cũng như kết quả kiểm tra, xác minh của cơ quan chức năng H. Phú Ninh, Ban Thường vụ Huyện ủy Phú Ninh đề nghị Bộ TN-MT không cho gia hạn giấy phép khai thác khoáng sản đối với Cty khai thác vàng Bồng Miêu và yêu cầu Cty đóng cửa mỏ vì những lý do sau: Cty không đủ năng lực quản lý, không bảo vệ được phần diện tích đã giao cho Cty (380ha) để cho hàng trăm đối tượng vào khai thác vàng trái phép, gây những hậu quả rất nghiêm trọng như sập hầm, chết người. Tính từ năm 2005 đến nay đã có 13 vụ sập hầm làm 23 người chết, 5 người bị thương; dùng hóa chất khai thác vàng, thải ra sông suối gây ô nhiễm môi trường tại địa phương; kèm theo các TNXH như ma túy, gây mất ANTT như tranh giành địa bàn, chém giết, cướp bóc, cháy nổ...; Cty không hoàn thổ những phần diện tích đã khai thác xong như cam kết, để dân vào lấn chiếm đất làm trang trại, trồng cây không theo quy hoạch, một số đối tượng khác còn kết hợp tận thu quặng dùng hóa chất tách lấy vàng gây ô nhiễm môi trường trong diện tích đã giao cho Cty quản lý.

Cty không đủ năng lực tài chính, nợ thuế và các khoản cung ứng dịch vụ, ngân hàng đến nay lên đến hàng trăm tỷ. Mặt khác Cty không hợp tác với các cơ quan, như thuế, CA trong việc giải quyết trả nợ thuế, bảo vệ, vận chuyển xuất nhập khẩu hóa đơn, chứng từ, bảo vệ thuốc nổ, hóa chất... Trong nhiều năm qua, Cty không tham gia đóng góp đầu tư phát triển cộng đồng đối với địa phương; năm 2015, Cục Thuế tỉnh Quảng Nam đã phong tỏa hóa đơn đối với Cty Vàng Bồng Miêu... Nay Ban Thường vụ Huyện ủy Phú Ninh kính đề nghị Bộ trưởng Bộ TN-MT cho kiểm tra hoạt động và không gia hạn giấy phép đối với Cty khi chưa được sự đồng ý của nhân dân, nhất là nhân dân xã Tam Lãnh và H. Phú Ninh. Đồng thời yêu cầu Cty đóng cửa mỏ, tiến hành hoàn thổ, xử lý môi trường sau khai thác như đã cam kết trước khi được cấp phép.

Dù hết phép hơn 3 tháng qua nhưng Cty Vàng Bồng Miêu vẫn hoạt động bình thường.

Hết phép nhưng vẫn hoạt động

Như đã nói, tuy đã hết hạn khai thác hơn 3 tháng nay, nhưng hằng ngày vẫn có gần 200 công nhân của Cty Vàng Bồng Miêu hoạt động tại khu mỏ và nhà chế biến. Ngày 8-6, với sự can thiệp của lãnh đạo huyện và CAH Phú Ninh, P.V đã vào khu vực khai thác vàng của Cty Vàng Bồng Miêu để ghi nhận hoạt động nơi đây. Tại khu vực mỏ Núi Kẽm, hàng chục xe cơ giới các loại đang tấp nập vận chuyển quặng ra khỏi lò để đưa về khu vực nhà máy chế biến. Với công suất hoạt động mỗi ngày cho ra 120-150 tấn quặng, Cty đã thu về hàng tỷ đồng mà không phải nộp bất cứ loại thuế nào...

Trước thực trạng trên, ngày 26-5-2016, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Huỳnh Khánh Toàn đã có Thông báo số 222/TB-UBND với nội dung: Yêu cầu Cty Vàng Bồng Miêu dừng các hoạt động khai thác, kinh doanh vàng trong thời gian hoàn chỉnh hồ sơ, thủ tục để được gia hạn cấp phép hoạt động. Theo đó, Sở TN-MT tỉnh Quảng Nam đã có công văn đề nghị Cty vàng Bồng Miêu dừng các hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản vàng tại mỏ vàng Bồng Miêu và thực hiện các nghĩa vụ có liên quan theo đúng chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Nam. Tuy nhiên, theo những gì chúng tôi chứng kiến thì Cty Vàng Phước Sơn đã phớt lờ những chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Nam và các ngành chức năng.

Cty Vàng Phước Sơn chuẩn bị khai thác lại

Đối với Cty Vàng Phước Sơn, thực hiện chủ trương của UBND tỉnh Quảng Nam, Cty đã thực hiện việc tái cấu trúc với sự đầu tư của đối tác mới là Cty CP Vàng Việt Á (Cty CP Vàng Việt Á đã mua lại 35% cổ phần từ Besra). Sau khi tái cấu trúc thành công, từ tháng 1-2016, Cty Vàng Phước Sơn đã bắt đầu tổ chức khôi phục lại hoạt động tại mỏ vàng Phước Sơn và dự kiến sẽ chính thức khai thác lại vào tháng 7-2016.

Cty Vàng Phước Sơn dự kiến sẽ hoạt động vào tháng 7 tới.

Việc tái cấu trúc để Cty Vàng Phước Sơn hoạt động trở lại, qua đó có điều kiện trả các khoản nợ cho Nhà nước cũng như các đơn vị tư nhân là việc làm cần thiết. Tuy nhiên, nhiều người cũng lưu ý rằng Cty cần phải đưa ra lộ trình trả nợ cụ thể, hơn nữa cần sự giám sát của các ngành chức năng trong quá trình sản xuất, bán sản phẩm ra thị trường...

Trần Tân

Theo nguồn tin cho biết, với vốn điều lệ chỉ có 3 triệu USD, nhưng tính đến ngày 30-6-2014, Cty Vàng Bồng Miêu đã lỗ lũy kế tới 30,1 triệu USD (674 tỷ đồng); nợ ngắn hạn lên đến 1.144 tỷ đồng, vượt 856 tỷ đồng so với tài sản ngắn hạn. Cty Vàng Phước Sơn lỗ lũy kế gần 16 triệu USD (vốn điều lệ 5 triệu USD); nợ ngắn hạn hơn 60,5 triệu USD, vượt 39 triệu USD so với tài sản ngắn hạn. Như vậy, tổng lỗ lũy kế tính đến cuối tháng 6-2014 của 2 Cty Bồng Miêu và Phước Sơn lên đến gần 46 triệu USD (gần 1.000 tỷ đồng). Cộng thêm các chi phí lãi vay, khấu hao... trong 2 năm hoạt động cầm chừng vừa qua thì số lỗ thực tế chắc chắn sẽ lớn hơn nhiều.