Hôm 30-3, Đại bồi thẩm đoàn quận Manhattan (New York) đã truy tố ông Trump sau cuộc điều tra về khoản chi 130.000 USD để mua sự im lặng của nữ diễn viên phim người lớn Stormy Daniels vào năm 2016. Đây lần đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ có một cựu tổng thống bị truy tố hình sự. Hãng tin Reuters đánh giá ông Trump có thể biến việc truy tố thành lợi thế khi khơi dậy sự tức giận của những người ủng hộ ông khi họ coi diễn biến này là vũ khí hóa hệ thống tư pháp.

Theo Giáo sư Anna G. Cominsky tại Trường Luật New York, việc bị truy tố không thể ngăn ông Trump tham gia vận động tranh cử năm 2024. Ngay cả nguy cơ bị kết án cũng không khiến cựu Tổng thống bị loại khỏi cuộc đua. Nhiều nhà phân tích chính trị đánh giá rằng người ủng hộ cựu Tổng thống Trump sẽ coi diễn biến này bắt nguồn từ động cơ chính trị và có thể càng khiến họ ủng hộ ông trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa năm 2024.

Ban vận động tranh cử của ông Trump đã cáo buộc công tố viên quận Manhattan, ông Alvin Bragg, vốn là thành viên đảng Dân chủ, đang thực thi theo đề nghị của đảng này để ngăn cản ông Trump tranh cử. Nhiều nguồn tin cho biết đội ngũ vận động tranh cử của ông Trump sẽ coi việc bị truy tố là bằng chứng cho thấy mọi việc khởi tố đều là nỗ lực phi lý để nhằm loại bỏ cựu tổng thống và những người ủng hộ ông. Người đứng đầu đảng Cộng hòa tại hạt Belknap, bang New Hampshire - ông Gregg Hough dự đoán việc khởi tố sẽ tăng cường sự ủng hộ đối với cựu Tổng thống Trump nếu không đưa ra được bản án thuyết phục.

Tỷ lệ ủng hộ ông Trump tăng lên

Điều này được thể hiện rõ khi tỷ lệ ủng hộ của cử tri Cộng hòa với ông Trump gia tăng sau lệnh truy tố. Cuộc thăm dò do Yahoo News phối hợp công ty YouGov thực hiện vào ngày 30, 31-3 với 1.089 người Mỹ trưởng thành. Người khảo sát đặt câu hỏi với các cử tri Cộng hòa hoặc cử tri độc lập nghiêng về đảng này "nếu vòng bầu cử sơ bộ Cộng hòa được tổ chức vào hôm nay, bạn sẽ bầu cho ai?". Kết quả cho thấy ông Trump giành được 52% phiếu bầu, dẫn trước 31 điểm phần trăm so với đối thủ tiềm năng Ron DeSantis, Thống đốc bang Florida. Khi người khảo sát đặt câu hỏi như trên nhưng giới hạn câu trả lời chỉ có hai lựa chọn là ông Trump và ông DeSantis, tỷ lệ ứng với cựu tổng thống và Thống đốc Florida lần lượt là 57% và 31%. Ông Trump đã gia tăng đáng kể khoảng cách trước ông DeSantis so với cuộc thăm dò Yahoo News/YouGov tiến hành cách đây chưa đầy hai tuần, khi cựu tổng thống dẫn trước ông DeSantis 8 điểm trong cuộc đối đầu trực tiếp. Ông DeSantis từng dẫn trước ông Trump 4 điểm trong cuộc thăm dò hồi tháng 2.

Trong khi đó, theo thông báo từ ban chiến dịch tranh cử của ông Trump ngày 31-3, một ngày sau khi ông chính thức bị đại bồi thẩm đoàn quận Mahattan quyết định truy tố, quỹ tranh cử của ông đã nhận được các khoản tiền ủng hộ tăng vọt. Nỗ lực gây quỹ cho chiến dịch tranh cử của cựu Tổng thống dường như đã được đền đáp khi thu về hơn 4 triệu USD trong vòng 24 giờ. Trước đó, từ ngày 18-3, khi thông báo mình có thể sẽ bị bắt, ông Trump đã kêu gọi được hơn 2 triệu USD từ phía các người ủng hộ cho chi phí đấu tranh pháp lý. "Sự gia tăng đáng kinh ngạc của các khoản ủng hộ đã xác nhận rằng người dân Mỹ coi vụ truy tố của ông Trump là một hành động vũ khí hóa đáng hổ thẹn đối với hệ thống tư pháp của chúng ta", ban chiến dịch tranh cử của ông Trump cho biết. Nhóm trợ lý của cựu tổng thống này nói thêm rằng hơn 25% số tiền tài trợ trên đến từ những người quyên góp lần đầu. Họ cũng đồng thời nhấn mạnh điều đó đã khẳng định vị thế của ông là "người dẫn đầu trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa".

Ông Trump vẫn có thể tranh cử và đắc cử tổng thống

Bất chấp những rắc rối pháp lý đó, ông Trump dự kiến sẽ tiếp tục chiến dịch tranh cử tổng thống, thậm chí có thể quay trở lại Nhà Trắng vào năm 2024. Richard Hasen, Giáo sư luật tại Đại học California (Los Angeles), cho biết: "Không gì có thể ngăn ông Trump tranh cử khi đang bị truy tố, hoặc thậm chí bị kết án".

Theo CNN, Điều II của Hiến pháp Mỹ đặt ra những tiêu chuẩn rất rõ ràng cho một người được làm tổng thống:Tổng thống Mỹ phải ít nhất 35 tuổi, cư trú tại Mỹ trong ít nhất 14 năm và là công dân Mỹ từ lúc chào đời. Tòa án Tối cao Mỹ đã cho rằng các tiêu chuẩn đó tạo thành một "trần hiến định", nghiêm cấm bất kỳ tiêu chuẩn bổ sung nào được áp đặt bằng bất kỳ cách nào. Do Hiến pháp không đòi hỏi tổng thống không bị truy tố, kết án hoặc không bị bỏ tù, nên một người đang bị truy tố hoặc đang ở trong tù vẫn có thể ra tranh cử và thậm chí có thể giữ chức vụ tổng thống. Đây là tiêu chuẩn pháp lý phổ biến sẽ áp dụng cho cựu Tổng thống Trump. Trên thực tế, bản cáo trạng và khả năng bị xét xử sẽ không liên quan đến tư cách của ông Trump cho chức vụ Tổng thống theo Hiến pháp.

AN BÌNH