(Cadn.com.vn) - Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Bùi Quang  Vinh kỳ vọng như thế khi đề cập đến 2 luật (Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư) vừa được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 8 tại chương trình “Dân hỏi - Bộ trưởng trả lời” trên Cổng thông tin điện tử Chính phủ. Bộ trưởng cho rằng đây là 2 luật rất căn bản cho lĩnh vực đầu tư và doanh nghiệp, tạo điều kiện cải thiện môi trường đầu tư của đất nước.

Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Bùi Quang Vinh

P.V: Bộ trưởng có thể cho biết thay đổi căn bản nhất trong lần sửa đổi 2 luật này?

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh: Lần sửa đổi này có thể nói là gần như đã “lột xác” nhằm khắc phục những khiếm khuyết của hơn một chục năm qua chúng ta triển khai thực hiện Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp. Nội dung cơ bản nhất được thay đổi trong Luật Đầu tư là phương pháp tiếp cận. Phương pháp tiếp cận trước đây là “chọn- cho”, có nghĩa là trong luật quy định những lĩnh vực được phép đầu tư kinh doanh. Lần này, chúng ta thay bằng phương pháp minh bạch hơn và rõ ràng hơn là “chọn - bỏ”.

Đó là cái gì cấm, cái gì hạn chế thì ghi vào trong luật. Điều này cũng thể hiện đúng tinh thần Hiến pháp 2013 về quyền tự do kinh doanh của công dân, của doanh nghiệp. Những gì luật pháp không cấm thì người dân, doanh nghiệp được tự do đầu tư, kinh doanh. Vấn đề thứ 2 là tất cả các doanh nghiệp Việt Nam không cần được cấp giấy chứng nhận đầu tư. Họ được quyền tự do kinh doanh theo những lĩnh vực mà luật pháp đã quy định, cho phép.

Nếu kinh doanh ở những lĩnh vực có điều kiện thì họ cần phải đáp ứng những điều kiện đó. Các cơ quan quản lý Nhà nước sau đó sẽ kiểm tra. Nếu thấy chưa đúng thì yêu cầu chỉnh sửa, nếu mức độ vi phạm là quá lớn thì có thể dừng. Đây cũng là điểm thông thoáng, minh bạch và giảm bớt chi phí cho người dân. Riêng các dự án đầu tư trực tiếp của nước ngoài vào Việt Nam (FDI) thì cần phải có việc cấp giấy chứng nhận đầu tư trong lần đầu tiên.

P.V: Bây giờ chỉ có 6 ngành nghề bị cấm tuy nhiên số lượng ngành nghề kinh doanh có điều kiện vẫn còn nhiều như vậy (267 ngành)?

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh: Số lượng lĩnh vực kinh doanh có điều kiện là nhiều hay ít không phải là vấn đề. Đối với những đất nước càng phát triển thì càng có nhiều điều kiện trong các lĩnh vực kinh doanh. Điều đó để đảm bảo rằng, ngành nghề kinh doanh phải phục vụ lợi ích phát triển con người, như các vấn đề sức khỏe, an ninh và môi trường. Cần phải hiểu những điều kiện kinh doanh này là những điều làm cho các ngành nghề kinh doanh đó tốt lên, phục vụ tốt hơn cho con người.

Trong 267 lĩnh vực kinh doanh có điều kiện, Chính phủ sẽ quy định những loại ngành nghề nào phải được cấp phép. Tuy vậy, việc cấp phép sẽ được hạn chế ở mức tối thiểu. Còn lại, sẽ có những ngành nghề nào mà người ta không cần xin phép ai cả hoặc các cơ quan có thẩm quyền của Chính phủ sẽ đi kiểm tra, giám sát.

Luật Doanh nghiệp và Luật đầu tư vừa sửa đổi mang lại nhiều thuận lợi cho doanh nghiệp, trong đó có cả những thuận lợi trong đăng ký thành lập.

P.V: Luật Doanh nghiệp mới cho phép doanh nghiệp chủ động về con dấu. Có thể hiểu là doanh nghiệp không cần dùng tới con dấu nữa không?

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh: Trên thế giới, người ta bỏ con dấu gần hết rồi. Bây giờ ở các nước điều quan trọng là chữ ký. Tuy nhiên, tại Việt Nam và một số ít nước bây giờ vẫn có quy định rất chặt chẽ về con dấu. Thậm chí, người ta không quan tâm tới chữ ký nhiều mà chỉ nhìn con dấu mà cho đó là tính pháp lý. Đây là điều cần phải thay đổi. Chúng ta mong muốn sửa đổi theo hướng là bỏ con dấu đó đi.

Tuy nhiên, trong điều kiện thực tế của Việt Nam thì ngay lập tức chưa thể bỏ được vì trình độ quản lý còn hạn chế và nhiều vấn đề liên quan khác. Trong luật lần này, doanh nghiệp sẽ được quyết định nội dung cũng như là hình thức con dấu. Họ được tự chủ trong việc quyết định và tự chịu trách nhiệm với con dấu của mình. Hơn nữa, chúng ta vẫn tiếp tục thúc đẩy mạnh việc sử dụng chữ ký sẽ mang tính pháp lý, nhất là chữ ký điện tử. Như vậy, từng bước tiến tới có thể loại bỏ con dấu.

P.V: Có doanh nghiệp lo ngại là việc thông thoáng, đơn giản hóa thủ tục có thể làm phát sinh các hệ lụy như doanh nghiệp bỏ trốn, thành lập doanh nghiệp "ma" để mua bán hóa đơn?

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh: Xã hội nào, dù chặt chẽ đến đâu cũng luôn có những hành động lợi dụng kẽ hở của pháp luật để kinh doanh trái phép, vi phạm luật pháp. Về việc này, các cơ quan có trách nhiệm phải kiểm tra và xử lý vi phạm. Trong nguyên tắc làm luật, điều gì có lợi ích nhất cho đại chúng thì chúng ta phải áp dụng.

Không thể lấy vi phạm của một vài cá nhân, một vài tập thể nhỏ để mà bắt tất cả phải đi theo, phải bị quản lý chặt lại. Cho nên, chúng ta sẽ có biện pháp, chế tài để kiểm soát và xử lý số ít vi phạm nhưng vẫn phải tạo ra sự thông thoáng vì lợi ích chung cho toàn xã hội.

P.V: Thưa Bộ trưởng, Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư gỡ bỏ nhiều cái rào cản về thủ tục cho doanh nghiệp tuy nhiên, còn rất nhiều luật chuyên ngành khác cùng tồn tại… Vậy vai trò của Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư là như thế nào so với các luật chuyên ngành khác?

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh: Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp là những luật mang tính cơ bản, quy định chung nhất cho lĩnh vực đầu tư, kinh doanh; quy định những nguyên tắc chung nhất cho thành lập và quản trị doanh nghiệp. Những luật này áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp thành lập, trừ một vài doanh nghiệp trong những lĩnh vực đặc thù, như lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán...

Như vậy, tuyệt đại đa số phải chấp hành theo Luật Doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần phải tuân theo khi thành lập cũng như quản trị hoạt động. Nhưng 2 luật này không thể chế tài hết tất cả mọi lĩnh vực. Doanh nghiệp vẫn cần phải chấp hành theo các luật chuyên ngành như về đất đai, về xây dựng… Tuy nhiên, 2 luật này (là những luật cơ bản) đã đổi mới được thì tôi tin rằng Quốc hội và Chính phủ cũng sẽ xem xét sửa đổi những luật chuyên ngành nói trên cho phù hợp dưới sức ép của nhân dân, của doanh nghiệp.

P.V: Xin cảm ơn Bộ trưởng!