Bóng đen!

Thứ năm, 08/09/2016 10:00

(Cadn.com.vn) - Quan hệ đồng minh thân cận Mỹ - Philippines đang chứng kiến giai đoạn tụt dốc không phanh. Bóng đen ám ảnh hai nước bắt đầu nổi lên khi Tổng thống Rodrigo Duterte lên nắm quyền ở quốc gia Đông Nam Á hồi tháng 5 và mở cuộc chiến ma túy gây tranh cãi.

Nhà Trắng đã nhiều lần bày tỏ quan ngại về cuộc chiến này của nhà lãnh đạo Philippines, vốn đã khiến hơn 2.400 người tình nghi liên quan bị bắn chết mà không hề được đưa ra xét xử. Hai nhà lãnh đạo của Washington-Manila đã lên kế hoạch gặp nhau bên lề Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN tại Lào lần này để bàn về vấn đề này nhưng cuối cùng Tổng thống Barack Obama đã hủy cuộc gặp vào phút chót.

Nguyên nhân thì quá rõ ràng, khi chỉ vài giờ trước thềm cuộc họp, Tổng thống Duterte đã có những lời lẽ xúc phạm đối với người đồng cấp Mỹ, và nói rằng, ông không muốn bị lên lớp về vấn đề nhân quyền khi xử tử phạm nhân không qua xét xử trong cuộc chiến chống ma túy tại Philippines. Dù sau đó, Tổng thống Duterte đã bày tỏ lấy làm tiếc vì những lời nói của mình nhưng mọi việc đã quá muộn.

Những lời lẽ khó nghe của Tổng thống Duterte không những đẩy mối quan hệ hai nước xuống mức thấp nhất trong nhiều năm qua mà còn làm dấy lên nhiều lo ngại về tương lai của liên minh cực kỳ quan trọng này. Hôm 7-9, Bộ Ngoại giao Mỹ và ứng viên tổng thống tiềm năng Hillary Clinton nhấn mạnh sự cần thiết trong mối quan hệ với Philippines là “phải dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau”.

Mặc dù Nhà Trắng rõ ràng thật sự hoảng hốt khi nghe được những lời lẽ của ông Duterte nói về Tổng thống Obama, giới chức Mỹ nỗ lực giảm nhẹ tác động của nó. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter cho rằng, mối quan hệ quốc phòng song phương vẫn đang “vững mạnh” và “trường tồn”. Hồi tháng 3, cả hai nhất trí 5 địa điểm đặt các cơ sở quân sự của Mỹ tại Philippines theo một thỏa thuận an ninh mới, đánh dấu gia tăng sự hiện diện quân sự của Lầu Năm Góc tại quốc gia Đông Nam Á này.

Thật sự mà nói, Nhà Trắng không hề muốn mất đi Philippines - đồng minh quan trọng cho chính sách tái xoay trục Châu Á-Thái Bình Dương vốn nhằm tạo thế đối trọng với một Trung Quốc đang trỗi dậy mạnh mẽ. Và Mỹ càng không mong đợi bất kỳ thiệt hại nghiêm trọng nào cho mối quan hệ này vào đúng thời điểm căng thẳng quanh tranh chấp chủ quyền lãnh thổ ở Châu Á đang gia tăng.

Nhưng dù cố thế nào đi chăng nữa, chắc chắn mối quan hệ hai nước không còn được như xưa.

Thanh Văn