Brexit vẫn mịt mù lối ra

Thứ tư, 30/08/2017 08:37

Khi vòng đàm phán thứ ba giữa Anh và Liên minh Châu Âu (EU) về Brexit vẫn đang diễn ra, đã có những lo ngại về tiến trình chậm chạp của nó và khả năng các vấn đề quan trọng khác khó có thể được giải quyết.

Bộ trưởng phụ trách các vấn đề Brexit của Anh, ông David Davis (trái) và đại diện đàm phán của EU Michel Barnier phát biểu trước khi bắt đầu phiên họp tại Brussels, Bỉ. Ảnh: Reuters.

Trong ngày đàm phán thứ hai liên tiếp vào hôm 29-8 tại thủ đô Brussels của Bỉ, EU đã chỉ trích Anh quá chậm chạp và không tập trung trong cách tiếp cận thủ tục tố tụng “ly hôn” của vấn đề Brexit.

Anh và EU khởi động vòng đám phán Brexit thứ ba vào hôm 28-8, với việc London “nôn nóng” nhất trí về mối quan hệ tương lai giữa nước này và liên minh 27 quốc gia còn lại trong khi Brussels yêu cầu ưu tiên giải quyết việc Anh tách khỏi khối này. EU nhấn mạnh phải có “đủ tiến trình” trong 3 vấn đề chủ chốt gồm quyền công dân EU, biên giới Bắc Ireland và dự luật rời khỏi EU, trước khi khối liên minh này có thể cân nhắc yêu cầu của London về các cuộc hội đàm liên quan những mối quan hệ tương lai vào tháng 10.

Tuy nhiên, London khẳng định sẽ cố hết sức để đàm phán song song hai vấn đề này và những vấn đề thương mại đang giải quyết thậm chí có thể giúp xử lý những vấn đề khác, như biên giới EU-Anh giữa Bắc Ireland và Cộng hòa Ireland trong tương lai. Tuy nhiên, trên thực tế, đây hoàn toàn là một tình huống không thể xảy ra đối với Bỉ, quốc gia vốn thẳng thắn cho rằng, họ không mấy hy vọng vào tiến trình đang được giải quyết mà các nhà chức trách hồi tuần trước đã gọi là “một khoảng cách rất lớn”.

Khúc mắc vẫn chưa thể được tháo gỡ trên bàn đàm phán hôm 29-8. Chủ tịch Ủy ban Châu Âu (EC) Jean-Claude Juncker một lần nữa cảnh báo, Anh phải nhất trí với các điều khoản “ly hôn” trước rồi mới được phép nghĩ đến một cuộc thảo luận về mối quan hệ đôi bên hậu Brexit. Phát biểu trước các quan chức ngoại giao EU, ông Juncker nhấn mạnh sẽ không có cuộc đàm phán nào về mối quan hệ trong tương lai khi các vấn đề về ra đi chưa được thống nhất. Ông Juncker cũng tỏ rõ sự thất vọng với cách mà chính phủ Anh đang tiếp cận với các cuộc đàm phán Brexit. “Không điều gì trong số đó khiến tôi hài lòng. Vì vậy chắc chắn sẽ còn rất nhiều khúc mắc cần giải quyết giữa đôi bên”, ông nói.

London đã kích hoạt Điều 50 Hiệp ước Lisbon từ hôm 29-3, mở màn 2 năm đàm phán đầy khó khăn cho việc rời khỏi EU. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán chỉ thật sự bắt đầu vào tháng 6. Hai vòng đàm phán đầu tiên đã diễn ra nhưng các bên chưa thể giải quyết được bất kỳ vấn đề quan trọng nào. Vòng đàm phán cấp cao thứ ba đang diễn ra và cũng có nguy cơ bị phủ bóng đen khi ông Juncker đã không ngại ngần chỉ trích chính phủ của Thủ tướng May quá chậm chạp.

Khi Bộ trưởng phụ trách các vấn đề Brexit của Anh, ông David Davis kêu gọi cần có “sự linh hoạt và sáng tạo” để giải quyết mọi vấn đề, ông Juncker đã có lời đáp trả quyết liệt nhất cho đến thời điểm này. Theo ông, cần phải nói rõ rằng “chúng tôi sẽ không đàm phán bất kỳ điều gì trước khi các vấn đề về thủ tục “ly hôn” chủ chốt được giải quyết”.

Theo kế hoạch, các lãnh đạo EU phải đưa ra quyết định về việc liệu đã có thể khởi động việc đàm phán về mới quan hệ song phương hậu “ly hôn” hay chưa vào tháng 10 tới. Nhưng ngày càng có nhiều cơ sở cho thấy có thể phải đến tháng 12, quyết định này mới được đưa ra khi mà những bất đồng giữa hai bên chưa hề có dấu hiệu thu hẹp. EU muốn thảo luận về quyền của công dân trong khu vực hậu Brexit, tình hình trên biên giới Ireland và chi phí mà nước Anh vẫn phải trả cho vụ việc này trước khi mọi thứ có thể tiếp tục. Chưa có bất kỳ bước đột phá quyết định nào trong số những yêu cầu tiên quyết nào cho đến nay.

Cả hai bên đều đang phải đối mặt với thời hạn chót vào tháng 3-2019 để đóng dấu một thỏa thuận cho Anh rời EU và bắt đầu bàn về mối quan hệ giữa hai bên thời hậu Brexit. Vì vậy, các cuộc đàm phán cần phải “chạy nước rút” kết thúc vào mùa thu năm 2018 để hai bên có thời gian phê chuẩn chính thức.

KHẢ ANH