* Bài cuối: Những bất ổn từ các yêu sách vô lý

(Cadn.com.vn) - Khi chính quyền và Cty Cao su Kon Tum loay hoay đối phó với thực trạng người dân tự ý vào khai thác mủ cao su thì có một số kẻ “cầm đầu” bày mưu tính kế cho những hộ dân khai thác theo kiểu 50-50. Từ đó, chỉ cần một chút mâu thuẫn nhỏ thì những nơi này lại biến thành điểm nóng về ANTT. 

TỪ “KHOÁN 50/50”...

Những xung đột giữa Cty Cao su Kon Tum và người dân vẫn chưa có hồi kết, chính quyền địa phương cũng vào cuộc để gỡ rối vấn đề này. Thế nhưng, vào ngày 22-7, cũng tại lô cao su 39 thuộc Nông trường cao su Thanh Trung, lại xảy ra một vụ việc phức tạp khác. Vào khoảng 10 giờ 30, người dân Konhơngo Klar lại vào tháo kiềng, chén, máng tại vườn cao su của công nhân đang khai thác. Mặc dù cán bộ nông trường đã cố gắng giải thích, khuyên ngăn nhưng với số lượng hơn 70 người dân có thái độ quá khích nên lực lượng bảo vệ cũng đành bất lực. Dù công an của hai xã Ngọc Bay và Kroong đến để phối hợp giải quyết nhưng người dân vẫn cố tình không hợp tác và 24,6ha với hàng chục nghìn tư trang bị tháo dỡ và 50 lít mủ nước bị lấy đi.

Sự việc một lần nữa khiến tình hình ANTT trên địa bàn diễn biến ngày càng phức tạp hơn. Chính vì thế, cũng dễ hiểu khi lần vào khu vực nông trường cao su Thanh Trung, phóng viên bị nhiều ánh mắt nhìn xoi mói và luôn có nhóm người đi theo. Qua báo cáo của phía lãnh đạo Nông trường cao su Thanh Trung, hiện nay Cty gần như bất lực trước nạn người dân tự ý vào vườn cao su khai thác mủ, bất kể giờ giấc nào, có lúc buổi sáng, có lúc buổi chiều... và cạo tràn lan, chỉ cần lấy được mủ chứ không cần biết có ảnh hưởng đến sản lượng mủ các năm sau hay không. Ông Nguyễn Khắc Hoàng Phú, GĐ Nông trường cao su Thanh Trung cho hay: Tình trạng người dân mua bán mủ cao su – là tài sản của Nhà nước kéo dài từ lâu nay nhưng chúng tôi cũng đành bó tay!

Tiếp tục đặt các nông trường cao su vào thế thụ động, trong số những người dân nhận khoán đã đưa ra cách thức lấy mủ: 50-50. Trước đây, mỗi hộ dân nhận khoán sẽ khai thác 100% diện tích trong vườn cao su của mình và số mủ khai thác được đưa về lại công ty và sau đó người dân được hưởng % của mình ở trong đó. Thế nhưng, từ khi xảy ra xung đột giữa người dân và Cty, những hộ dân này khai thác chỉ 50% diện tích nhận khoán, 50% còn lại để mặc Cty “muốn làm gì thì làm”. “Dù chính quyền, Cty  nhiều lần giải thích cho người dân, nhưng họ vẫn cố tình lờ đi và cho rằng họ được quyền lấy phần của họ”, ông Phú lo ngại.

Vườn cao su được khai thác theo kiểu 50-50 (vòng đỏ: không khai thác).

Từ các ngả đường vào lô cao su, dễ dàng bắt gặp 3-4 nhóm người đứng ra thu mua mủ mà người dân chở ra bán. Những thùng mủ nhựa trắng tinh trong các xô được người dân bán lại cho các tư thương đứng ra thu mua, sau đó nhóm tư thương này tập trung về bán lại cho số xe của một doanh nghiệp tư nhân mang tên V.L ở Gia Lai đứng chờ sẵn ở phía ngoài hay các đầu mối thu gom khác. Qua tìm hiểu của chúng tôi, không chỉ đứng ra thu mua mủ, các đối tượng mua mủ khai thác trái phép này còn sử dụng chiêu bài để lôi kéo những người dân bán mủ cho mình. Buổi sáng, nhóm người thu mua này vào “phát” tiền tận tay cho người dân để mua theo khối lượng mủ định sẵn, buổi trưa đến chiều nhóm người này chỉ chờ người dân chở mủ ra cho mình. 

Trước sự việc ngày càng phức tạp, UBND tỉnh Kon Tum đã liên tiếp chỉ đạo cho UBND các huyện, thành phố làm việc với người dân và Cty cao su Kon Tum. Nhưng sự việc đến nay vẫn chưa có hồi kết, tiếng nói chung giữa các hộ dân với Cty và chính quyền vẫn chưa thấy đâu. Hàng ngày, tài sản Nhà nước vẫn bị thất thoát, hàng trăm vườn cao su vẫn bị sang nhượng trái phép và tình hình ANTT vẫn bất ổn. Những mâu thuẫn ngấm ngầm giữa người dân và Cty vẫn dễ dàng bùng phát lúc nào, chỉ cần một động thái ngăn cản, bảo vệ đúng luật thì hàng chục, hàng trăm người dân sẵn sàng chống trả.

Một tụ điểm của tư thương mua mủ khai thác trái phép của người dân.

... ĐẾN NHỮNG YÊU SÁCH VÔ LÝ

Điều làm đau đầu các cấp chính quyền của tỉnh Kon Tum hiện nay không phải là bất đồng về việc nhận khoán (ăn chia % giữa người dân và Cty) mà chính là những yêu sách đến vô lý của những hộ dân nhận khoán. Đơn cử, phần lớn trong số 102 hộ dân nhận khoán tại nông trường cao su Thanh Trung vẫn chưa chịu ký hợp đồng nhận khoán với Cty, dù việc chia quyền lợi và phương án khoán đã được tính toán theo hướng có lợi cho các hộ nhận khoán: từ 39% tăng lên 45,33%, các trang thiết bị như: dao cạo, chén, máng... đã được Cty đầu tư. Thế nhưng, những hộ dân này vẫn chưa chịu và cho rằng: trước đây đất là của họ khai hoang nên giờ cần phải giải quyết về tiền đất. Có hộ còn kích động cho rằng: một là Cty phải trả tiền đền bù đất, hai là đưa toàn bộ cây cao su ra khỏi đất của họ... Điều đó là bất khả thi với hàng trăm héc-ta cao su đang cho thu hoạch. Qua tìm hiểu, tại các khu vực đất trồng cao su của Cty cao su Kon Tum đã được UBND tỉnh Kon Tum giao đất trồng cây cao su với các phương án chi trả hỗ trợ, đền bù cụ thể cho từng hộ dân từ năm 1998.

Tại các cuộc họp của UBND TP Kon Tum và UBND tỉnh Kon Tum với các hộ dân đều khẳng định: Diện tích đất hiện nay trồng cao su ở các nông trường thuộc quyền sử dụng của Cty cao su Kon Tum được UBND tỉnh Kon Tum giao đất năm 1998, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào năm 2002... do đó việc yêu cầu trả lại diện tích đất hiện Cty cao su Kon Tum đã trồng cao su, đang trong quá trình khai thác là không có cơ sở giải quyết. Tuy nhiên, những hộ dân nhận khoán và kể cả một số đối tượng khác vẫn bất chấp pháp luật, tự cho mình quyền khai thác vườn cây cao su thu lợi bất hợp pháp và có những hành vi phá hoại tài sản, trang thiết bị trên lô, chặt phá cây...

Chính vì vậy, đã đến lúc các ngành chức năng và chính quyền tỉnh Kon Tum cần vào cuộc quyết liệt hơn nữa nhằm ngăn chặn, xử lý nghiêm những hành vi vi phạm pháp luật, tránh để nơi này biến thành điểm nóng “mất bò mới lo làm chuồng”.

Minh Tân