Theo báo cáo công bố ngày 21-11 của Tổ chức từ thiện Save the Children của Anh, ước tính có khoảng 85.000 trẻ em dưới 5 tuổi đã chết vì đói hoặc bệnh tật trong cuộc chiến kéo dài 3 năm qua ở Yemen.

Trẻ em dưới 5 tuổi có nguy cơ tử vong cao do suy dinh dưỡng nặng.  Ảnh: BBC

Không thể chuyển hàng cứu trợ

Thông qua phân tích dữ liệu mới của LHQ, tổ chức từ thiện này nhận thấy, từ tháng 4-2015 đến 10-2018, khoảng 84.701 trẻ em dưới 5 tuổi chết vì suy dinh dưỡng cấp tính nghiêm trọng - hoặc đơn giản là đói. Ước tính có khoảng 400.000 trẻ em bị suy dinh dưỡng cấp tính nặng trong năm 2018, nhiều hơn 15.000 trẻ em so với năm ngoái.

Những con số nghiệt ngã này cho thấy nỗi kinh hoàng của tình trạng khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất thế giới tại Yemen khi cuộc chiến leo thang tại thành phố cảng Hodeidah - một địa điểm quan trọng mà LHQ và các tổ chức viện trợ nhân đạo khác chuyển hàng viện trợ. Hodeidah là trung tâm của cuộc xung đột giữa liên minh do Saudi Arabia dẫn đầu được Mỹ hậu thuẫn và nhóm nổi dậy Houthi có liên kết với Iran.

Yemen đã bị tàn phá bởi cuộc xung đột kéo dài gần 4 năm qua. Cuộc chiến leo thang vào năm 2015 khi liên minh do Saudi Arabia dẫn đầu phát động chiến dịch không kích chống lại phong trào nổi dậy Houthi, vốn đã buộc Tổng thống Abdrabbuh Mansour Hadi phải chạy trốn ra nước ngoài.

Giá lương thực tăng, giá trị đồng tiền giảm là kết quả của cuộc nội chiến đang khiến nhiều gia đình có nguy cơ mất an ninh lương thực. Bạo lực gia tăng sau nhiều nỗ lực nhằm chấm dứt cuộc chiến khiến ít nhất 10.000 người thiệt mạng và đã đẩy quốc gia này đến bờ vực của nạn đói tồi tệ nhất thế giới trong 100 năm qua, khiến 14 triệu người có nguy cơ bị đói.

Theo Save the Children, việc liên minh do Saudi Arabia phong tỏa cảng Hodeidah cũng khiến 22 triệu người cần viện trợ nhân đạo, tạo ra tình trạng khẩn cấp an ninh lương thực lớn nhất thế giới, và dẫn đến một ổ dịch tả đã ảnh hưởng đến 1,2 triệu người. Kể từ khi cảng Hodeidah bị phong tỏa, nhập khẩu thực phẩm giảm hơn 55.000 tấn mỗi tháng. Số thực phẩm này có thể đáp ứng nhu cầu của 4,4 triệu người, một nửa trong số đó là trẻ em. Tổ chức từ thiện cảnh báo, bất kỳ sự sụt giảm nào trong việc nhập khẩu thực phẩm đều có thể dẫn đến nạn đói.

Save the Children cho biết, giao tranh gia tăng, Hodeidah bị phong tỏa và tình trạng quan liêu đã buộc tổ chức này phải đưa nguồn hàng cứu trợ qua cảng Aden, phía nam Yemen, tốn gấp 3 lần thời gian để đưa thực phẩm tiếp cận những người đang cần.

Chết đau đớn

Save the Children cho biết, dựa trên các nghiên cứu trước đây, nếu suy dinh dưỡng cấp tính không được điều trị, khoảng 20-30% trẻ em sẽ chết mỗi năm.

"Trẻ em chết theo một cách rất đau đớn vì các chức năng cơ quan hoạt động chậm lại và cuối cùng dừng lại. Hệ miễn dịch của chúng yếu đến mức chúng dễ bị nhiễm trùng, thậm chí là quá đến nỗi không khóc được. Cha mẹ phải chứng kiến con cái dần chết đi mà không thể làm bất cứ điều gì", ông Tamer Kirolos, Giám đốc Save the Children tại Yemen, cho biết.

Ông Kirolos tiếp tục cảnh báo rằng, ước tính có khoảng 150.000 trẻ em bị đe dọa ở Hodeidah bởi "sự gia tăng đáng kể" các cuộc không kích nhằm vào thành phố trong những tuần gần đây.

Bên bờ vực nạn đói

Mới tháng trước, LHQ cảnh báo rằng một nửa dân số Yemen đang đối mặt với "các điều kiện" để được xem là nạn đói". Một quốc gia phải đáp ứng 3 tiêu chí để được tuyên bố là nạn đói: Ít nhất 1 trong 5 hộ gia đình phải đối mặt với tình trạng thiếu lương thực, hơn 30% trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng cấp tính, và ít nhất hai người trong số 10.000 người chết mỗi ngày. Theo LHQ, dựa trên các đánh giá từ một năm trước đây - Yemen đã ở trong 2 điều kiện đầu tiên nhưng điều kiện thứ ba về số người chết thì khó xác nhận hơn. Tổ chức hiện này đang tiến hành đánh giá lại.

AN BÌNH