"Một thỏa thuận đã đạt được về các vấn đề kỹ thuật như kiểm soát chung tại các điểm đến và an toàn hàng hải trên các tuyến đường trung chuyển", Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar cho biết sau cuộc đàm phán 4 bên tại tại thủ đô Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) ngày 13-7, để thảo luận về việc ngũ cốc xuất khẩu của Ukraine bị ùn ứ.

Thỏa thuận bao gồm việc kiểm soát chung để kiểm tra các chuyến hàng tại các bến cảng và Thổ Nhĩ Kỳ đảm bảo an toàn cho các tuyến đường xuất khẩu trên biển Đen. Ankara cũng sẽ thành lập một trung tâm điều phối với Ukraine, Nga và Liên Hiệp Quốc để xuất khẩu ngũ cốc. Trung tâm điều phối sẽ được đặt ở Istanbul. Nhiệm vụ của trung tâm điều phối sẽ là thực hiện giám sát chung và điều phối hàng hải an toàn ở biển Đen. "Như các bạn đã biết, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục làm hết sức mình để đóng góp vào hòa bình trong khu vực và trên thế giới. Chúng tôi hy vọng rằng vấn đề lương thực và ngũ cốc này sẽ được giải quyết càng sớm càng tốt. Chúng tôi dự kiến, một thỏa thuận hoàn chỉnh sẽ đạt được trong tuần tới", ông Hulusi Akar nói.

Theo thoả thuận 4 bên vừa đạt được, các tàu, thuyền của Ukraine dẫn đường cho các tàu chở ngũ cốc vào và ra khỏi khu vực cảng có mìn, các bên xung đột cũng nhất trí ngừng bắn trong khi các tàu, thuyền chở ngũ cốc di chuyển, còn Thổ Nhĩ Kỳ dưới sự hỗ trợ của Liên Hợp Quốc có nhiệm vụ kiểm tra các tàu, thuyền nhằm giải quyết mối quan ngại của Nga về việc có thể buôn lậu vũ khí.

Thổ Nhĩ Kỳ đang phối hợp với Liên Hiệp Quốc để thúc đẩy các bên đạt được một thỏa thuận nhằm giải quyết tình trạng giá cả các mặt hàng như ngũ cốc, dầu ăn, nhiên liệu và phân bón tăng vọt sau khi xảy ra cuộc xung đột ở Ukraine từ cuối tháng 2. Hội nghị 4 bên hôm 13-7 là cuộc đàm phán trực tiếp đầu tiên giữa Nga và Ukraine kể từ cuộc họp ở Istanbul hôm 29-3, trong bối cảnh nguy cơ khủng hoảng lương thực đang lan nhanh tại nhiều khu vực đói nghèo nhất thế giới. Việc các bên đạt thỏa thuận khôi phục tuyến đường xuất khẩu ngũ cốc ở Biển Đen được coi là bước tiến quan trọng nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng an ninh lương thực hiện nay.

Tuy nhiên, Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres tỏ ra thận trọng khi cảnh báo vẫn còn "một chặng đường dài phía trước" để đạt được hòa bình, chấm dứt xung đột giữa Nga và Ukraine. "Hy vọng chúng ta sẽ có thể đạt thỏa thuận cuối cùng vào tuần tới. Tôi lạc quan, nhưng mọi việc vẫn chưa xong", ông Guterres nói. Các chuyên gia cũng cảnh báo, một thỏa thuận sẽ không có hiệu lực ngay lập tức. Sẽ phải mất thời gian để đảm bảo không có mìn trên tuyến đường vận chuyển ở Biển Đen và sau đó đưa các tàu chở hàng đến Odessa, cảng lớn nhất ở Biển Đen. Hơn 20 triệu tấn ngũ cốc Ukraine đang mắc kẹt tại cảng Odessa trên Biển Đen và hàng chục tàu không thể di chuyển sau khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine.

AN BÌNH