IS tấn công hóa học, vì sao phương Tây vẫn "làm ngơ"?

Thứ ba, 26/04/2016 08:19

(Cadn.com.vn) - Liên tiếp hứng chịu những đợt tấn công bằng vũ khí hóa học (VKHH) của tổ chức Hồi giáo cực đoan IS, lãnh đạo khu vực người Kurd ở Iraq khẩn thiết kêu gọi phương Tây hỗ trợ mặt nạ chống độc. Nhưng mãi cho đến nay, họ vẫn chờ đợi mỏi mòn trong hy vọng.

Sau hàng loạt những cuộc tấn công bằng súng cối của phiến quân IS, chiến binh Peshmerga ở miền bắc Iraq thông báo có những triệu chứng như buồn nôn, ói mửa và bỏng rát trong mắt. Đó là những biểu hiện của nhiễm độc khí mù tạc lưu huỳnh - loại VKHH mà IS đang tăng cường sử dụng trên chiến trường.

Sự gia tăng đáng kể các cuộc tấn công VKHH của IS khiến chính phủ khu vực tự trị người Kurd phải kêu gọi hỗ trợ khẩn cấp mặt nạ chống độc từ Washington và các quốc gia phương Tây. Tuy nhiên, thủ phủ Erbil vẫn đang ngồi trên đống lửa.

Đám tang một bé gái 3 tuổi thiệt mạng trong một vụ tấn công hóa học của IS. Ảnh: AFP

Tấn công bằng VKHH

Cuộc tấn công VKHH tàn bạo nhất trong lịch sử phải kể đến là ngày 16-3-1988 khi trực thăng và chiến đấu cơ của cựu Tổng thống Iraq Saddam Hussein thả hơi độc mù tạc và chất độc thần kinh chết người xuống thị trấn Halabja của người Kurd gần biên giới Iran. Vụ tấn công giết chết khoảng 5.000 người và làm bị thương hàng ngàn người Kurd.

Nối gót vụ việc, phiến quân IS tự chế tạo bom, bao gồm chất độc thần kinh gây chết người như Sarin hay VX để gây sát thương lực lượng người Kurd. Việc xác nhận đầu tiên mà IS sử dụng VKHH chiến trường là vào tháng 8-2015 trên kết quả xét nghiệm mẫu thử lấy từ 35 chiến binh người Kurd mắc bệnh sau khi chiến đấu chống IS ở phía tây nam Erbil. Nửa năm sau, IS thực hiện liên tiếp 3 cuộc tấn công bằng VKHH vào khu vực người Kurd ở Sinjar vào ngày 11, 25 và 27-2, khiến hàng trăm binh sĩ và thường dân bị nhiễm độc.

Cuộc tấn công bằng khí mù tạc mới nhất của IS là vào ngày 19-4 ở thị trấn Makhmour, nơi quân đội Iraq và người Kurd đang tập hợp để chuẩn bị cho một cuộc tấn công cuối cùng vào thành phố Mosul của Iraq.

Trông đợi từ phương Tây

Theo các nhà quan sát, lý do IS sử dụng VKHH tấn công người Kurd vì chúng đã mất kiểm soát 40% lãnh thổ tại Iraq. Bên cạnh đó, hoạt động buôn lậu dầu mỏ cũng gặp khó khăn và một số nhân vật chủ chốt bị lực lượng Mỹ bắt hoặc tiêu diệt. Tháng này, IS bị lực lượng Iraq dưới sự hỗ trợ của máy bay chiến đấu của Mỹ đánh bật ra khỏi thành phố Hit.

Lãnh đạo người Kurd tin rằng, IS sẽ tiếp tục triển khai những cuộc tấn công VKHH tại Iraq khi chính phủ Baghdad và liên quân do Mỹ dẫn đầu đang lên kế hoạch giành lại quyền kiểm soát thành phố Mosul trong năm nay. Vì thế, giới chức lãnh đạo Kurd đang cần mặt nạ phòng độc cho 65.000 binh sĩ. Tuy nhiên, cho đến nay, họ chỉ nhận được 6.000 mặt nạ phòng độc, trong đó 4.000 cái dành cho 2 sư đoàn lực lượng Mỹ tại Iraq.

Hazhar Ismail, đại tướng của lực lượng Peshmerga, cho biết, Lầu Năm Góc cam kết sẽ cung cấp thêm 5.000 mặt nạ chống độc nhưng lại không nói rõ khi nào sẽ bàn giao. Hưởng ứng lời kêu gọi từ lãnh đạo người Kurd, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash Carter thông báo sẽ trợ cấp 415 triệu USD trong tuần này để giúp người Kurd trang trải các chi phí của các hoạt động quân sự và trả lương cho chiến binh Peshmerga. Nhưng ông lại không nêu rõ chi phí này có bao gồm mặt nạ chống độc hay không. Mặc dù các tổ chức nhân quyền và Tổ chức cấm VKHH (OPCW) thường xuyên bày tỏ quan ngại về vụ tấn công VKHH của IS nhưng Mỹ và một số quốc gia phương Tây vẫn không đặt nặng vấn đề này.

Mặc dù khí mù tạc khó có thể gây chết người ngay lập tức nhưng chấn thương từ chất hóa học này có thể kéo dài suốt đời. Vì vậy, lực lượng Kurd đang rất cần sự hỗ trợ của Mỹ để có thể tiếp tục chiến đấu chống lại nhóm khủng bố khét tiếng tàn bạo IS.

Tuệ Khanh

(Theo Foreign Policy)