Bài cuối: Loay hoay tìm giải pháp

(Cadn.com.vn) - Trong khi Đà Nẵng việc thu hồi DA vẫn ì ạch thì tỉnh Quảng Nam cũng đang loay hoay với nhiều dự án xí phần và vẫn chưa tìm được hướng nào khả thi nhất. Những dự án mà địa phương này “thu hồi” phần lớn là doanh nghiệp tự giao trả, còn lại thì các ngành chức năng cũng đang hy vọng cứu vãn bằng cách kêu gọi các chủ đầu tư quay lại ký quỹ đầu tư và gia hạn thời gian triển khai DA...

Dân khốn khó mưu sinh 

Trên diện tích gần 22ha ở bãi tắm Thống Nhất, khối phố Hà My Đông B, đã có 4 nhà đầu tư thay phiên nhau đổi chủ nhưng DA vẫn dở dang suốt 13 năm qua. 186 hộ dân thuộc diện di dời nơi đây lao đao theo các dự án. Gia đình ông Nguyễn Được, thương binh hạng 4/4 là một trong nhiều gia đình như thế. Do không được cơi nới, xây mới nên cả 3 thế hệ gia đình ông với gần 20 nhân khẩu phải chen nhau sống trong ngôi nhà chật chội, ẩm thấp và tạm bợ.

Không những vậy, hệ lụy của những dự án “treo” là người dân phải sử dụng cơ sở hạ tầng giao thông, y tế, trường học xuống cấp. Cách bãi tắm Thống Nhất không xa là 2 DA ven biển Cửa Đại (TP Hội An). Mùa mưa năm ngoái, những hạ tầng ban đầu đang xây dựng của dự án bỗng chốc đổ ập xuống biển vì sự xâm thực cửa biển. Hậu quả, doanh nghiệp bỏ hoang dự án, chính quyền địa phương thì loay hoay không biết xử lý ngoài việc động viên doanh nghiệp tiếp tục triển khai dự án nhưng đến nay vẫn vô vọng. “Thiên đường nghỉ dưỡng” như thiết kế giờ hoang phế và chực chờ bị những cơn sóng biển cuốn phăng bất cứ lúc nào.

Để cứu doanh nghiệp, 10 tỷ đồng đã được tỉnh Quảng Nam đổ vào đây để xây dựng một bờ kè kiên cố kéo dài gần 1km, nhưng đã không có tác dụng, trái lại càng làm cho hiện tượng xâm thực thêm khó lường vì đã làm cửa biển biến dạng. Các chủ đầu tư chỉ biết than trời, trách biển, còn chính quyền thì chỉ biết gia hạn thời gian triển khai dự án cho doanh nghiệp, nhưng gia hạn đến bao giờ thì chỉ có doanh nghiệp mới là người quyết định.

Trong khi chính quyền đã có nhiều động thái đồng hành tháo gỡ khó khăn cùng doanh nghiệp thì trái lại các doanh nghiệp cứ  bình chân như vại, bởi họ biết một khi đã chuyển tiền sử dụng đất, tiến hành bồi thường giải phóng mặt bằng, ký quỹ đầu tư, xây dựng một vài hạng mục của dự án... thì chính quyền khó có thể thu hồi. Nếu có chăng thì nộp phạt vài chục triệu đồng do chậm tiến độ. Nan giải hơn cả vẫn là vấn đề giải quyết hậu quả của các dự án đang xây dựng dang dở, bởi nếu có thu hồi giao lại cho nhà đầu tư mới thì việc định giá cơ sở vật chất và chuyển giao gặp không ít khó khăn, đó là chưa kể đến việc nhiều chủ đầu tư mới không muốn thừa kế khối tài sản bỏ hoang không còn phù hợp với thiết kế.

Dự án du lịch ven biển Hoàng Anh Gia Lai gần 10 năm xây dựng.

Ký quỹ đầu tư liệu có khả thi?

Có 42 DA ven biển được cấp phép nhưng đến nay, tại Quảng Nam mới chỉ 3 DA bị thu hồi do các chủ đầu tư là Công ty CP First Quality Management, Công ty CP hạ tầng - dịch vụ truyền thông Logi 3 và Công ty đầu tư phát triển hạ tầng viễn thông T.I.D.I tự giác giao lại mặt bằng.

Ông Đinh Hài, Giám đốc Sở VH-TT&DL tỉnh Quảng Nam nhìn nhận rằng, quy hoạch ven biển phát triển du lịch chưa đảm bảo hài hòa thích ứng với biến đổi khí hậu nên nhận những hệ lụy khôn lường. Cùng quan điểm trên, ông Trần Văn Tri, nguyên giám đốc Sở Kế hoạch-Đầu tư tỉnh Quảng Nam cho rằng việc cấp phép ồ ạt, không thẩm định kỹ càng dẫn đến không khả thi, nay thu hồi không dễ dàng. “Về phía chủ đầu tư cũng phải chịu trách nhiệm, do chậm trễ ảnh hưởng đến dân sinh, đến tình hình phát triển kinh tế-xã hội của địa phương. Mặt khác, các đơn vị tham mưu, UBND tỉnh cũng phải có trách nhiệm về những dự án của những chủ đầu tư “tay không bắt giặc” này”.

Về thu hồi, ông Tri cho rằng rà soát và ký lại tiến độ với nhà đầu tư, nếu thu hồi phải giải quyết mặt bằng cho ổn, nhất là tài sản đã tồn tại trên đất, tránh để nhà đầu tư khiếu kiện. “Khi doanh nghiệp vi phạm, trễ tiến độ, chúng tôi làm việc rất nhiều lần để hai bên thống nhất cách làm, quá trình đầu tư không đảm bảo chúng tôi mới thu hồi giấy phép. Việc cấp phép và triển khai dự án có những lúc vi phạm, như hai dự án địa bàn H. Thăng Bình, thời gian đầu tư bị vi phạm nên thu hồi giấy phép đầu tư”- ông  Nguyễn Xuân Diện, Trưởng BQL KKT mở Chu Lai thêm vào.

Với ông Võ Văn Hùng, Trưởng Ban xúc tiến đầu tư và hỗ trợ doanh nghiệp Quảng Nam, thì: “Để ngăn chặn nguy cơ chủ đầu tư không đủ năng lực tài chính vẫn “xí phần” để chuyển nhượng dự án, tỉnh Quảng Nam kiểm soát tiến độ thông qua ký quỹ đầu tư, mỗi dự án đăng ký nghiên cứu đầu tư phải ký quỹ 500 triệu đồng”. Tuy nhiên, với các doanh nghiệp con số này là quá nhỏ và chỉ có giá trị ràng buộc trên giấy tờ, bởi với các dự án chiếm dụng đến vài chục héc-ta đất, cần đầu tư hàng trăm tỷ đồng thì số tiền được xem là “đặt cọc” này chẳng thấm vào đâu.

Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ ngành và 7 tỉnh, thành phố trong đó có tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng - những nơi để xảy ra tình trạng dự án ven biển nổi cộm, gây bức xúc không được cấp mới dự án ven biển, địa phương nào đã cấp phải thu hồi giấy phép. Đối với các dự án không triển khai hoặc chậm triển khai, giao cho các địa phương kiểm tra, rà soát, thu hồi  giấy chứng nhận đầu tư, thu hồi đất theo đúng quy định.

Quang Minh

Phải làm đúng trình tự khi thu hồi đất 15 năm qua, thành phố Đà Nẵng đã cấp phép cho 52 dự án đầu tư ven biển với tổng vốn đăng ký 58 nghìn tỉ đồng. Tuy nhiên, hiện chỉ có 20 dự án đi vào hoạt động, số còn lại chậm triển khai. Nhiều dự án được UBND TP Đà Nẵng “thổi còi”, chỉ đạo rà soát, làm các thủ tục thu hồi, như: Trường Dạy nghề lướt ván của Cty TNHH dịch vụ phát triển Việt; khu phố nhà vườn – biệt thự Thanh Bình; khu du lịch Đệ Nhất; dự án khu thể thao giải trí Huy Khánh; khu du lịch Biển Đông mở rộng; khu nghỉ mát Bãi Trẹm... Quỹ đất của TP Đà Nẵng ngày càng thu hẹp trong khi những DA được giao đất, cấp Giấy chứng nhận đầu tư nhiều năm không triển khai do năng lực tài chính yếu, mua đi bán lại, sang nhượng kiếm lời. Nhiều dự án giao đất 12 năm nay vẫn “án binh bất động”. Hàng trăm héc-ta đất thuộc các dự án ven biển bị bỏ hoang. Ông Nguyễn Điểu, Giám đốc Sở Tài nguyên-Môi trường TP Đà Nẵng cho rằng, theo quy định Luật Đất đai mới, nếu doanh nghiệp giao đất trong vòng 12 tháng hoặc dự án chậm tiến độ 24 tháng thì thực hiện các biện pháp thu hồi. UBND thành phố đang chỉ đạo xử lý từng dự án một. Đầu tiên dự án Công nghệ Thông tin, sau đó mấy dự án tiếp theo. Sắp tới, các Sở Tư pháp, Tài nguyên- Môi trường và Sở Kế hoạch-Đầu tư sẽ họp với nhau, thống nhất quan điểm. Chánh Văn phòng - phát ngôn báo chí UBND TP  Đà Nẵng Trần Đình Quỳnh cho biết UBND TP  Đà Nẵng tiếp tục chỉ đạo các sở ngành liên quan kiên quyết thu hồi các dự án không triển khai, bàn giao đất cho các doanh nghiệp thật sự có nhu cầu đầu tư làm ăn tại Đà Nẵng. Tuy nhiên, ông Quỳnh cũng thừa nhận một khó khăn là nếu chủ đầu tư tự nguyện trả đất dự án thì tiến trình thu hồi thuận lợi. Còn cố tình chây ì, phải làm đúng Luật, đúng trình tự quy định, đặc biệt là với nhà đầu tư nước ngoài càng phải thận trọng, phải có lộ trình chứ không thể ngày một ngày hai. Theo Giám đốc Sở KH&ĐT TP Đà Nẵng Trần Văn Sơn: Vừa rồi báo cáo Hội đồng nhân dân đã thu hồi 2 DA giao đất nhưng nhà đầu tư không triển khai. 3 DA chậm tiến độ, cầm chừng sẽ tiếp tục làm các thủ tục thu hồi. Các dự án khác, thành phố yêu cầu ký cam kết, yêu cầu chủ đầu tư phải triển khai theo luật, đặc biệt là Luật Đất đai, chậm 24 tháng sẽ thu hồi không bồi thường nữa. Q.M