(Cadn.com.vn) - Vụ tai nạn máy bay của Hãng hàng không Malaysia Airlines - vốn được đánh giá là hãng tốt nhất Châu Á năm 2013 - đã đặt ra nhiều câu hỏi về vấn đề an toàn trên không hiện nay.

Trong khi nghi vấn khủng bố được đặt lên hàng đầu trong vụ tai nạn mới nhất này, vụ việc khiến người ta đặt ra câu hỏi vì sao phương tiện giao thông được coi tối ưu và an toàn nhất hiện nay đang chứng kiến số vụ tai nạn gia tăng, cả về số lượng lẫn mức độ thiệt hại. Đề cập tới đề tài này, tạp chí Cơ khí phổ thông (PC) của Mỹ vừa cập nhật một số vụ tiêu biểu mà theo họ, đây là những bài học đắt giá, làm thay đổi ngành hàng không thế giới.

An toàn

Đây là vụ hai máy bay đâm nhau vào sáng 30-6-1956 tại khu vực Grand Canyon, thuộc bang Arizona giữa máy bay Douglas DC-7 của Hãng United Airlines và máy bay Lockheed L-1049 Super Constellation của Hãng Trans World Airlines (đều của Mỹ).

Hậu quả, máy bay DC-7 đâm vào vách đá còn máy bay L-1049 đâm xuống hẻm núi làm cho toàn bộ 128 hành khách và phi hành đoàn hai máy bay thiệt mạng. Vụ tai nạn nói trên buộc ngành hàng không Mỹ chi 250 triệu USD nâng cấp hệ thống kiểm soát không lưu và thành lập Cục Hàng không Liên bang (FAA) có nhiệm vụ giám sát an toàn bộ hàng không, nhất là khi máy bay hoạt động trong không lưu.

Vụ tai nạn máy bay tại sân bay Portland, bang Oregon (Mỹ) ngày 18-12-1978.

Nhân sự

Vụ tai nạn hàng không được xem là hy hữu, xảy ra tại sân bay Portland, bang Oregon (Mỹ) ngày 18-12-1978. Theo đó, chuyến bay 173 của máy bay DC-8 thuộc hãng United Airline bay vòng quanh sân bay Portland hàng giờ đồng hồ mà vẫn không hạ cánh được. Do bay quá lâu nên máy bay bị cạn kiệt nhiên liệu.

Bỏ ngoài tai lời cảnh báo nhiên liệu đang cạn dần, cơ trưởng vẫn không đưa ra quyết định chính thức, hậu quả DC-8 bị rơi ở ngoại ô Portland  khiến 10 người thiệt mạng và hơn 170 người khác bị thương. Sau khi tiến hành điều tra, người ta đã tìm ra nguyên nhân là do cơ trưởng coi mình là nhất, không  thèm để ý đến góp ý của tổ bay.

Sau sự kiện này, hãng United Airline đã thay đổi cách thức đào tạo phi công, và cho ra đời quy chế mang tên Quản lý Nguồn lực điều hành (CRM). Theo quy chế nói trên, cơ trưởng sẽ không còn là người có quyền lực tuyệt đối trên chuyến bay nữa mà các thành viên trong phi hành đoàn có nhiệm vụ hợp tác và liên lạc với nhau một cách thống nhất.

Xử lý tai nạn khói

 Vụ tai nạn diễn ra tại Cincinati ngày 2-6-1983 trên chuyến bay 797 của hãng hàng không Air Canada khi đang bay ở độ cao 10.000m khói bắt đầu bốc lên từ nhà vệ sinh phía sau khoang lái, sau đó lan nhanh. Khói dày đến mức phi công không nhìn rõ bảng điều khiển nên quyết định hạ cánh khẩn cấp xuống Cincinati, bang Ohio.

Ngay sau khi các cửa thoát hiểm mở, ngay lập tức phát hỏa, hành khách không kịp thoát ra ngoài. Hậu quả, 23 trong số 46 người trên máy bay thiệt mạng. Sau vụ tai nạn nói trên FAA quyết định, tất cả các máy bay đều phải được nâng cấp, trang bị thiết bị phát hiện khói và bình chữa cháy tự động ở gần khoang lái. Thế hệ máy bay được sản xuất sau năm 1988 trở đi đều được bọc lót nội thất bằng vật liệu chịu lửa.

Vận tốc

Vụ tai nạn tại Dallas vào buổi chiều ngày 2-8-1985 trên chuyến bay 191 của Hãng Delta Airline được xem là đắt giá trước tác động của thiên nhiên. Theo đó, trong khi đang chuẩn bị hạ cánh xuống sân bay Dallas, Lockheed L-1011 gặp phải một cơn bão sét, máy bay bị bao quanh bởi các tia sét khi đang ở độ cao 250m và hứng chịu hiện tượng wind shear (vận tốc gió thay đổi đột ngột trong một khoảng không gian nhỏ) theo phương thẳng đứng từ trên xuống, khiến tốc độ của máy bay giảm 100 km/h trong vài giây.

Chiếc máy bay mất độ cao và rơi xuống cách đường băng 1,5km, tiếp tục lao ra đường cao tốc rồi đâm trúng một chiếc xe khiến tài xế tử vong. Chưa dừng lại ở đó, Lockheed L-1011 tiếp tục tông vào hai bồn chứa nước lớn của sân bay làm 134 trong số 163 người thiệt mạng. Sau vụ tai nạn, trong vòng 7 năm NASA/FAA tiến hành nghiên cứu, cho ra đời hệ thống radar lắp trên buồng lái hướng về phía trước, dự đoán sớm hiện tượng "wind shear".

Kiểm tra và bảo dưỡng

Vụ tai nạn máy bay đối với chuyến bay số 243 của hãng Aloha Airline ngày 28-4-1988 khiến dư luận bàng hoàng, cũng là lỗi do chính con người gây ra. Máy bay Boeing 737 có 19 năm khai thác, chất lượng xuống cấp nghiêm trọng nhưng vẫn được đưa vào sử dụng.

Máy bay phải hạ cánh khẩn cấp xuống Maui vì một phần của khoang hành khách bị nổ tung khi đang ở độ cao hơn 7km, ngay sau khi rời Hilo, Hawaii để đi Honolulu. Tuy nổ nhưng máy bay vẫn chịu được sự chênh lệch áp suất và giữ nguyên hình dạng cho đến khi hạ cánh an toàn nên chỉ có một người bị thiệt mạng trong sự cố này.

Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ (NTSB) cho biết, nguyên nhân gây tai nạn là do kim loại (thiếc) bị ăn mòn và có độ bền kém, đã đến tuổi "nghỉ hưu". Để khắc phục, năm 1991, FAA ban hành Chương trình nghiên cứu tuổi thọ máy bay trên phạm vi toàn quốc.

Kim Hùng

(Theo Popular Machanics)