"Một phần của dân tộc"

Lễ ký sắc lệnh diễn ra sau bài phát biểu của Tổng thống Putin tại Điện Kremlin, thông báo sáp nhập 4 vùng của Ukraine hiện do Moscow đang kiểm soát phần lớn lãnh thổ. Ông Putin nói lựa chọn của cử tri tại 4 vùng trưng cầu dân ý là "dứt khoát". Ông cũng hoan nghênh những binh lính Nga tham gia "chiến dịch quân sự đặc biệt". "Họ là anh hùng của nước Nga vĩ đại", nhà lãnh đạo Nga khẳng định. Theo Reuters, Tổng thống Putin nói rằng Nga đã có "4 vùng mới", và sẽ tăng cường an ninh ở những khu vực này. "Anh chị em của chúng ta ở Ukraine là một phần của một dân tộc", ông nói.

Ông Putin lên án phương Tây đã làm suy yếu Nga. "Phương Tây không cần Nga, nhưng chúng ta cần Nga", ông nói trước hàng trăm người dự buổi lễ tại Điện Kremlin. "Sự phát triển, văn hóa của chúng ta là mối đe dọa với phương Tây. Nga sẽ bảo vệ đất mẹ và các giá trị của đất nước", nhà lãnh đạo Nga khẳng định. Tổng thống Nga kêu gọi Ukraine chấm dứt hành động thù địch và trở lại bàn đàm phán.

Về phần mình, Tổng thống Ukraine đã chỉ trích động thái của Nga, cảnh báo sẽ tiếp tục chiến đấu để giành lại lãnh thổ và buộc Nga phải chịu hậu quả nặng nề nhất. Còn Mỹ và các đồng minh châu Âu coi đây là hành động vi phạm luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên Hợp Quốc.

Nguy hiểm hơn bao giờ hết

Theo giới phân tích, việc Nga sáp nhập 4 vùng lãnh thổ của Ukraine sẽ khiến tình hình chiến sự diễn biến phức tạp hơn và tạo ra trở ngại lớn đối với cuộc đàm phán giữa Moscow với Kiev nhằm tìm kiếm một giải pháp chính trị phù hợp.

Sau khi Nga sáp nhập 4 vùng lãnh thổ của Ukraine, Tổng thống Ukraine Zelensky tuyên bố Kiev sẵn sàng đối thoại với Nga, nhưng không phải với Tổng thống Putin. Với tuyên bố này, nhiều khả năng sẽ không có bất cứ cuộc đàm phán cũng như công thức chính trị nào có thể giải quyết những lo ngại về an ninh của cả hai bên để chấm dứt chiến tranh. Điện Kremlin sẽ không tự nguyện từ bỏ quyền kiểm soát đối với 4 khu vực vừa được sáp nhập, còn Ukraine tuyên bố sẽ không ngừng chiến đấu để giành lại vùng lãnh thổ đã mất.

Ukraine chắc chắn sẽ không đáp ứng yêu cầu của Moscow và từ bỏ cuộc chiến nếu Mỹ cùng đồng minh tiếp tục cung cấp cho họ một lượng lớn viện trợ quân sự. Hiện tại không có dấu hiệu cho thấy Mỹ sẽ ngừng viện trợ cho Ukraine. Washington sẽ tăng cường cung cấp thêm nhiều vũ khí tiên tiến hơn để giúp Kiev thu hẹp khoảng cách về năng lực chiến đấu với quân đội Nga.

Mặt khác, bất chấp phương Tây có công nhận tính chính danh của các cuộc trưng cầu 4 vùng lãnh thổ hay không, thái độ của Nga rất rõ ràng và đây là diễn biến đáng lo ngại cho Ukraine. Bởi dù phương Tây có công nhận hay không thì giờ đây 4 khu vực Donetsk, Lugansk, Kherson và Zaporizhzhia sẽ là "lãnh thổ của Nga" trên giấy tờ của Nga. Ông Putin đã tuyên bố sẽ bảo vệ lãnh thổ Nga "bằng mọi phương án nằm trong sự sắp xếp của chúng tôi". Đây là tuyên bố được phương Tây nhìn nhận như một ngụ ý nếu 4 khu vực trên bị tấn công thì Nga có thể dùng tới vũ khí hạt nhân nếu cần.

"Không ai biết ông Putin có thực sự sử dụng vũ khí hạt nhân hay không. Nhưng rõ ràng ông ấy vẫn chưa chuẩn bị sẵn sàng cho phương án này", Thomas Pickering, cựu Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc nhận định. Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan ngày 30-9 cho biết Mỹ nghiêm túc trước các mối đe dọa hạt nhân từ Nga dù chưa thấy có dấu hiệu Nga sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân. Các quan chức trong chính quyền tổng thống Biden cho biết họ đã cảnh báo Nga về "hậu quả thảm khốc" nếu nước này sử dụng vũ khí hạt nhân ở Ukraine. Nói cách khác một cuộc tấn công hạt nhân của Nga sẽ khiến Mỹ đáp trả mạnh mẽ. Các động thái ăn miếng trả miếng giữa Nga và Mỹ có thể dễ dàng vượt tầm kiểm soát và khiến cuộc xung đột tại Ukraine lan rộng.

Nhìn chung, cuộc chiến Nga-Ukraine đang ở giai đoạn nguy hiểm hơn bao giờ hết và rất khó hình dung điều gì sẽ xảy ra tiếp theo.

AN BÌNH