Điện về miền biên viễn
(Cadn.com.vn) - Đắc Pree, Đắc Pring là hai xã miền núi cao thuộc khu vực giáp biên đặc biệt khó khăn của H. Nam Giang (tỉnh Quảng Nam). Cảnh đói cơm lạt muối tuy được đẩy lùi, song mong mỏi lớn nhất của người dân miền biên viễn muôn đời nay vẫn là ánh sáng... điện. Nay ước mơ đó đã trở thành hiện thực.
Từ điện tua-bin tạm thời...
Do ở khá xa QL14D, lại thêm dân cư thưa thớt phân tán sâu vào trong các dãy núi nên mặc dù từ năm 2002, Tổng Cty Điện lực miền Trung đã đầu tư hơn 25,5 tỷ đồng xây dựng gần 100 km đường dây 22 kV đưa điện từ ngã ba Bến Giằng lên cấp cho hơn 700 hộ dân 3 xã Tà Bhing, Chà Vàl, La Dêê ở sát biên giới và điện cũng đã vào tới xã Đắc Tôi, song người dân 2 xã Đắc Pree, Đắc Pring trên cùng một trục đường liên xã, chỉ cách đó vài ki-lô-mét đường rừng mà vẫn chưa kéo được điện lưới.
Tuy chưa có điện lưới, song cách đây hơn 20 năm, nhiều hộ dân nơi đây đã biết lợi dụng sức nước, đắp đập ngăn sông, suối làm thủy điện. Dù nhiều nhà còn nghèo khổ, song họ vẫn bán trâu bò lấy tiền mua tua-bin, dây điện tự làm ra điện cho mình. Nguồn điện tua-bin công suất nhỏ, khá tốn kém, song lại là nguồn điện quý giá, mà theo cách nói của người dân địa phương là ánh sáng văn minh, để nghe đài, theo dõi tin tức, học cách làm ăn, giao tiếp với thế giới bên ngoài.
|
|
|
Các máy tua-bin rất có ích trước đây, nay đã bị gỡ bỏ. |
Lúc bấy giờ, dọc theo đường liên xã từ ngã ba A Dinh vào qua khỏi Đắc Tôi, vừa tới địa phận Đắc Pree, Đắc Pring thì đã nghe thấy tiếng tua-bin chạy re re. Trong những căn nhà tôn vách ván, các bóng đèn để đỏ suốt ngày đêm. Khắp buôn làng rừng núi bừng sáng bởi ánh điện tua-bin mang lại. Từ ngày có điện, đời sống của đồng bào khá hơn lên. Ông Brôl Trường, Chủ tịch UBND xã Đắc Pree nhớ lại: “Có điện, có tivi, dân làng mở tầm nhìn ra thế giới bên ngoài. Trước kia, đời sống của đồng bào khó khăn, lại bị ngăn sông cách núi, xóm làng trở nên tĩnh lặng, hoang vu. Việc người dân tự làm ra điện quả là ngoài sức tưởng tượng. Bởi hồi ấy, đèn dầu cũng còn thiếu, huống chi là ánh điện!”.
Tuy nhiên, ngày vui ngắn chẳng tày gang, dòng điện tua-bin yếu dần, không đủ để xem tivi, bóng đèn cũng không sáng được. Ông Hiên Nhơn, dân tộc Ve ở thôn 49A, xã Đắc Pring cho biết, thủy điện nhỏ là cách làm tự phát, rất tốn kém nhưng chỉ là tạm thời. Nhà nhà đều bận bịu với cái máy của mình, suốt ngày phải chăm bẵm vào việc sửa chữa, bảo vệ máy. Quạt điện, bóng đèn hoạt động liên tục nên nhanh hư hỏng, khi máy hỏng không có tiền mua phụ tùng thay thế. Hơn thế nữa, nhiều năm trở lại đây, rừng bị tàn phá, thời tiết nắng nóng kéo dài, các dòng sông, con suối trở nên cạn kiệt, chỉ vài năm sau, phần lớn các tua-bin ngừng hoạt động, nằm một chỗ như cục sắt “bỏ thì thương, vương thì tội”. Nhiều hộ dân phải trở lại cảnh đèn dầu. Tivi, máy móc bỏ không, mù tịt thông tin. “Hơn chục năm trở lại sống với cảnh đèn dầu hiu hắt, tù túng, người dân ngày đêm mong mỏi được kéo điện lưới quốc gia như các xã bên cạnh để được đổi đời” - ông Brôl Trường nói.
|
|
|
Lưới điện 22 kV cấp điện cho 2 xã Đắc Pree và Đắk Pring. |
... Đến dòng điện mới
Dòng điện mới là cách nói đầy hình ảnh của người dân 2 xã Đắc Pree, Đắc Pring khi lưới điện quốc gia về xã cung ứng cho đồng bào với độ ổn định khá cao, chất lượng điện khá tốt. Buổi trưa ngày 31-1-2013, trạm biến áp thứ 8 cuối cùng tại thôn 58 xã Đắc Pring được nghiệm thu đóng điện. Hầu hết các hộ dân trên địa bàn 7 thôn của 2 xã đã có điện trong dịp Tết Quý Tỵ vừa qua.
Năm 2012, bằng nguồn vốn đầu tư của tỉnh do UBND H. Nam Giang làm chủ đầu tư, một công trình lưới điện được xây dựng, đấu nối tiếp vào đường dây 22kV tại Đắc Tôi, kéo vào các xã Đắc Pree và Đắc Pring. Vượt qua những khó khăn về địa hình, thời tiết, đơn vị thi công đã thúc đẩy hoàn thành công trình đúng tiến độ, với khối lượng gồm 11 km đường dây trung thế, 11,43 km đường dây hạ thế và 8 trạm biến áp 1 pha, cấp điện cho người dân ở các thôn 47, 48, 49A, 49B, 56B, 57, 58 của 2 xã nói trên. Tuy còn một số ít các hộ dân của 2 địa phương này chưa có điện do đang làm nhà hoặc ở khá xa lưới điện, song trong dịp Tết âm lịch vừa qua đã có thêm 430 hộ dân được cấp điện, là một nỗ lực lớn của địa phương và ngành Điện.
Ngay sau khi đóng điện, đưa vào vận hành chính thức đường dây, các công nhân ở Tổ quản lý điện Nam Giang (Điện lực Đại Lộc) đã hướng dẫn các hộ dân kê khai, ký kết hợp đồng mua bán điện và giúp người dân bắt điện vào nhà; đồng thời phát tờ rơi đến từng hộ dân hướng dẫn những biện pháp an toàn, sử dụng điện tiết kiệm. Hiện tại gần 100% hộ dân ở 2 xã dùng điện ổn định, an toàn với độ tin cậy cấp điện khá tốt.
Giờ đây về lại Đắc Pree, Đắc Pring, việc dùng điện của người dân đã khác trước nhiều. Trên con đường làng, từng hàng trụ điện cao vút, cứng cáp, dây căng thẳng tắp, băng rừng vượt suối dẫn điện về xã. Các công-tơ điện mới toanh được lắp ngay ngắn, dây dẫn vào nhà dân gọn gàng, chắc chắn, an toàn. Bí thư Đảng ủy xã Đắc Pring, ông Kring Giúp tâm sự: “Nhờ có điện ổn định với chất lượng điện khá tốt, người dân trong xã yên tâm dựng lại ngôi nhà khang trang hơn. Nhiều hộ mua nồi cơm điện, tivi, quạt máy, tủ lạnh; các cơ quan ở xã, trường học, trạm y tế, bưu điện đều có điện dùng liên tục”. Đắc Pring, Đắc Pree bây giờ không còn hộ đói, hộ nghèo giảm rõ rệt. Cảnh tượng nhà tranh vách nứa xiêu vẹo, đèn dầu u ám đã lùi về quá khứ. Bức tranh nông thôn ở Đắc Pring, Đắc Pree đang ngày càng khởi sắc, đầy sức sống nhờ có dòng điện mới.
Nhị Triều