(Cadn.com.vn) - Việc IS mở rộng hoạt động tại Afghanistan có thể đe dọa ngành công nghiệp khai thác mỏ còn non trẻ của nước này.

Nguồn tài chính khổng lồ

Theo báo cáo gần đây của Lầu Năm Góc, IS chủ yếu vẫn đang thăm dò Afghanistan và ít chiêu mộ thêm tân binh.

Với việc tuyên bố thành lập tỉnh Khorasan hồi đầu năm nay, IS rõ ràng đang cố gắng tìm kiếm chỗ đứng vững chắc ở quốc gia Nam Á này. IS  trở thành tiêu đề của tất cả các phương tiện truyền thông ở Afghanistan trong vài tuần qua với nhiều tin tức như đụng độ với các tay súng Taliban ở Nangarhar và bức thư cảnh báo của Taliban yêu cầu IS rút quân ra khỏi Afghanistan. Một số ý kiến cho rằng, chính quyền Kabul phóng đại mối đe dọa IS để tăng cường viện trợ nước ngoài. Tuy nhiên, không thể phủ nhận, IS đang nhắm vào Afghanistan và tình hình an ninh xấu đi có thể mở đường cho nhóm Hồi giáo cực đoan tăng cường hoạt động ở nước này.

Mục tiêu của IS ở Afghanistan vẫn còn rất mơ hồ bởi nhóm này hoàn toàn không có khả năng chiếm giữ những lãnh thổ rộng lớn trong khi phải chiến đấu với Lực lượng An ninh Quốc gia Afghanistan và Taliban. Tuy nhiên, IS hoàn toàn có thể tìm cách xâm nhập vào ngành công nghiệp khai thác mỏ đang còn ít được quan tâm của nước này để tài trợ cho các hoạt động chính ở Iraq và Syria. Tổng giá trị tài nguyên khoáng sản bao gồm đồng, ngọc lục bảo và các kim loại hiếm ở Afghanistan ước tính 3.000 tỷ USD.

Tình trạng an ninh lỏng lẻo là điều kiện thuận lợi để IS rút cạn các mỏ khoáng sản giàu có của Afghanistan. Ảnh: Diplomat

An ninh lỏng lẻo

Ngày 8-6, Bộ trưởng Mỏ và Dầu khí Daud Shah Saba thừa nhận IS là "mối đe dọa nghiêm trọng" đối với ngành khai thác mỏ đang có khả năng phát triển mạnh.

Ông Saba cho rằng, thách thức an ninh tiếp tục trở thành rào cản ngăn chặn chính phủ giám sát các hợp đồng khai thác mỏ. Trong khi đó, các nhà đầu tư quốc tế rút lui khỏi một số hợp đồng hay phàn nàn về tình trạng an ninh lỏng lẻo. Nạn tham nhũng và sự thiếu hợp tác giữa các bộ ngành và lực lượng An ninh quốc gia Afghanistan khiến các mỏ khoáng sản giàu có trở thành địa bàn của những kẻ khai thác bất hợp pháp.

Bất ổn an ninh ở các tỉnh xa xôi, đặc biệt là Nangarhar, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động khai thác mỏ phi pháp trong những tháng gần đây. Hồi tháng 1, các quan chức Nangarhar lo sợ, tất cả các mỏ của tỉnh sẽ bị cướp phá nếu tình trạng không an toàn vẫn còn tiếp diễn.

Cuộc tấn công mùa xuân năm nay của Taliban là mạnh mẽ nhất kể từ năm 2011. Trong khi đó, IS cũng tập trung mở rộng hoạt động ở Nangarhar.

Dễ dàng vận chuyển

IS có thể sẽ không nhắm vào các mỏ được kiểm soát bởi chính phủ và các Cty mỏ lớn như cách mà chúng làm với các mỏ dầu ở Iraq và Syria. Thay vào đó, chúng sẽ tìm đến các mỏ khoáng sản đang bị khai thác bất hợp pháp bởi người dân, đặc biệt là các mỏ dễ khai thác.

Việc buôn bán bất hợp pháp các loại đá quý như ngọc lục bảo, hồng ngọc hay khoáng chất công nghiệp như đồng và crom trở thành ngành kinh doanh lớn tồn tại nhiều thập kỷ với các tuyến đường buôn lậu có mặt ở khắp mọi ngóc ngách của Afghanistan. Theo báo cáo được công bố vào tháng 4 của Tổng Thanh tra đặc biệt về kế hoạch tái thiết Afghanistan, Kabul mất ít nhất 300 triệu USD hàng năm bởi các hoạt động khai thác mỏ bất hợp pháp kể từ sau sự sụp đổ của chế độ Taliban.

Mặc dù không có bằng chứng rõ ràng nào cho thấy IS bắt đầu đặt chân vào ngành công nghiệp khai thác khoáng sản đầy tiềm năng của Afghanistan, chúng đang có điều kiện thuận lợi hơn bao giờ hết khi tình hình an ninh ngày càng xấu đi. Nếu IS chú tâm đến việc khai thác tài nguyên thiên nhiên và mở rộng ảnh hưởng, chắc chắn, Afghanistan sẽ là nguồn cung cấp tài chính cho hoạt động của chúng ở những nơi khác.

An Bình
(Theo Diplomat)