Mối nguy từ "nồi áp suất" hạt nhân Zaporizhzhia

Thứ sáu, 19/08/2022 07:30
Những nguy cơ đối với nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ở miền nam Ukraine hiện hữu rõ ràng, cả thế giới "nín thở" chờ đợi những bước đi ngoại giao để hóa giải một thảm kịch tiềm tàng.
Ukraine diễn tập thảm họa gần nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. Ảnh: Reuters
Ukraine diễn tập thảm họa gần nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. Ảnh: Reuters

Liên tục bị tấn công

Zaporizhzhia là nhà máy điện hạt nhân lớn nhất ở châu Âu, nhưng nằm dưới sự kiểm soát của Nga kể từ những ngày đầu của chiến dịch quân sự Nga phát động ở Ukraine. Trong những tuần gần đây, nhà máy đã hứng chịu một loạt cuộc tấn công.

Nga cáo buộc Ukraine đã dùng pháo và máy bay không người lái tấn công vào cơ sở này, đồng thời gọi các hoạt động này là "khủng bố hạt nhân". Tuy nhiên, Kiev tuyên bố các lực lượng Nga tự tấn công nhà máy rồi đổ lỗi cho quân đội Ukraine.

Hãng tin TASS dẫn thông báo từ chính quyền dân-quân sự Energoda, ngày 17-7 cho biết, các lực lượng vũ trang Ukraine đã khai hỏa dồn dập vào thành phố Energodar do lực lượng Nga kiểm soát ở tỉnh Zaporizhzhia thuộc miền nam Ukraine. Chính quyền dân-quân sự Energodar còn viết trên ứng dụng nhắn tin Telegram rằng các cư dân đang được yêu cầu di chuyển đến các địa điểm an toàn. Thông tin về thương vong và thiệt hại về cơ sở hạ tầng đang được xác định cụ thể.

Ngoài ra, thành viên của hội đồng chính của chính quyền dân-quân sự Zaporizhia do Nga bổ nhiệm Vladimir Rogov nói rằng đây là lần thứ 2 lực lượng Ukraine tấn công thành phố Energodar. Theo ông, các lực lượng vũ trang Ukraine trước đó đã pháo kích khu vực Energodar có nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. Ông Rogov còn nói với một phóng viên của TASS rằng ít nhất 6 quả đạn đã phát nổ trong khu vực gần nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia.

Cả Nga và Ukraine cáo buộc nhau oanh kích nhà máy, làm dấy lên lo sợ tái diễn thảm họa hạt nhân như Chernobyl. Còn người dân trong vùng lo "sẽ chịu chung số phận với người dân Chernobyl". Ngày 15-8, Tổng thống Ukraine cảnh báo: "Mọi sự cố phóng xạ ở nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia có thể ảnh hưởng đến các nước Liên minh châu Âu (EU), Thổ Nhĩ Kỳ, Gruzia và cả những nước xa hơn. Tất cả phụ thuộc vào hướng gió và sức gió".

Ukraine lập trung tâm xử lý khủng hoảng

Hãng thông tấn Ukrinform ngày 17-8 dẫn lời Bộ trưởng Năng lượng Ukraine, ông Herman Galushchenko cho biết nước này vừa thành lập trung tâm xử lý khủng hoảng để đối phó với nguy cơ xảy ra tình trạng khẩn cấp tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia mà phía Nga đang kiểm soát. Theo ông Galushchenko, trung tâm xử lý khủng hoảng - được thành lập trên cơ sở công ty năng lượng hạt nhân Energoatom thuộc sở hữu nhà nước của Ukraine, sẽ làm việc liên tục để theo dõi tình hình tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. Trung tâm này có sự tham gia của đại diện các bộ, ban ngành ở Ukraine.

Theo trang DW (Đức), nhà chức trách Ukraine cũng đã tiến hành các cuộc diễn tập phản ứng với thảm họa hạt nhân gần nhà máy điện Zaporizhzhia. Trong cuộc diễn tập, các nhân viên khẩn cấp Ukraine mặc trang phục bảo hộ tiến hành rà phóng xạ với một người đóng vai nạn nhân nhiễm độc. Giới chức Ukraine cho biết cuộc diễn tập tương tự sẽ được tiếp tục tiến hành trong những ngày tới.

Cả Nga và Ukraine đều kêu gọi các thanh sát viên của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đến đánh giá các nguy cơ đối với an toàn hạt nhân nhà máy Zaporizhzhia. Tổng thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Jens Stoltenberg ngày 17-8 cũng cho rằng IAEA cần được cho phép thanh sát "khẩn cấp" nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonia Guterres sẽ gặp Tổng thống Ukraine Zelensky và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan trong ngày 18-8. Ông Guterres đã kêu gọi thiết lập một khu vực phi quân sự bao quanh nhà máy điện Zaporizhzhia.

Ngoại trưởng Mỹ, Ukraine điện đàm trao đổi về hỗ trợ quốc phòng

Ngày 17-8, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã có cuộc điện đàm với người đồng cấp Ukraine Dmytro Kuleba trao đổi về việc Washington tiếp tục hỗ trợ các nhu cầu quốc phòng của Kiev, cũng như kế hoạch của Ukraine tổ chức các hoạt động mừng Quốc khánh vào ngày 24-8.

Theo thông cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ, Ngoại trưởng Blinken đã cập nhật với người đồng cấp Ukraine về việc Washington cung cấp hỗ trợ an ninh cho Kiev và đề cập tình hình an ninh xung quanh nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. Ngoại trưởng Blinken hoan nghênh các nhà chức trách và các nhà vận hành nhà máy điện hạt nhân của Ukraine đã cam kết đảm bảo an toàn và an ninh hạt nhân trong điều kiện này. Ngoài ra, ông cũng tái khẳng định Mỹ sẽ tiếp tục kêu gọi chấm dứt tất cả các hoạt động quân sự tại cơ sở hoặc gần cơ sở hạt nhân này.

AN BÌNH