(Cadn.com.vn) - Hàng hóa Trung Quốc, không chỉ là những sản phẩm dân dụng mà còn có cả những vũ khí giết người như lựu đạn hay súng phóng hỏa, hiện đang hoành hành trên thị trường Trung Phi. Thậm chí, tại quốc gia này, lựu đạn còn rẻ hơn cả chai nước giải khát Coca-Cola.

Lựu đạn nhỏ dễ tiêu thụ

Theo báo cáo của Tổ chức nghiên cứu vũ khí độc lập (CAR) Anh,  lựu đạn 82-2 Trung Quốc bán tại Trung Phi vừa rẻ lại "đi sâu" vào tận ngõ ngách, rẻ hơn cả chai nước uống Coca-Cola.

Chỉ cần 0,5-1 USD (khoảng 11.000 -22.000 VND) là có thể mua 1 quả lựu đạn kiểu này. Mới đây, CAR phát hiện bao bì lô hàng có từ năm 2006 chứa đến 25.000 quả lựu đạn 82-2, được sản xuất tại Trung Quốc. Ngoài khí tài Trung Quốc, còn có lựu đạn từ Bulgaria, đạn cối Sudan, súng phóng lựu Iran, đạn súng trường Anh, Bỉ và Czech, hay đạn súng ngắn Tây Ban Nha và Cameroon.

Theo nghiên cứu của CAR, Trung Phi được xem là thị trường màu mỡ cho các loại vũ khí cá nhân đến từ mọi nơi, vừa hợp pháp lại bất hợp pháp, cung cấp cho cả quân đội lẫn các tổ chức phiến quân nổi dậy, khủng bố hay cướp bóc.

Hậu quả của việc "mở cửa" thị trường vũ khí này cực kỳ nguy hiểm, nhất là sau năm 2013 khi tổ chức Seleka, liên minh các phần tử cực đoan Hồi giáo lên nắm quyền. Khi đó, họ tiến hành cuộc nội chiến đẫm máu, làm hàng trăm ngàn dân thường thiệt mạng.

Nguồn gốc lựu đạn 82-2 ở Trung Phi chủ yếu từ Trung Quốc. Chẳng hạn, lô hàng lựu đạn năm 2006, chứa 25.000 quả được sản xuất tại Trung Quốc, bên ngoài ghi khách hàng là Tổng hành dinh quân đội Hoàng gia Nepal, nhưng phía Nepal khẳng định họ chưa bao giờ đặt hàng và sử dụng lựu đạn của Trung Quốc.

Việc thả lỏng vũ khí làm cho an ninh CH Trung Phi ngày thêm trầm trọng.

Buôn lậu hay vi phạm luật pháp quốc tế ?

Theo CAR, ngoài số hàng nhập lậu, các loại vũ khí trôi nổi trên thị trường còn do cướp được từ các kho vũ khí chính phủ. Vũ khí nhập lậu từ nước ngoài được chuyển theo lực lượng lính đánh thuê nước ngoài, qua đường biên giới quản lý lỏng lẻo, nhất là từ quốc gia láng giềng Sudan.

Năm 2013, có 2 lô hàng mới được vận chuyển qua đường hàng không từ Sudan tới Bangui. Một số trường hợp, được cho là nhập từ Trung Quốc và Iran, được vận chuyển quá cảnh từ Sudan vào Trung Phi. Đối với Trung Quốc, điều này có thể vi phạm thỏa thuận ký giữa Trung Quốc và Sudan cũng như luật pháp quốc tế. Các chuyến hàng đến Sudan đã được giao dịch trước khi có lệnh cấm vận vũ khí của LHQ có hiệu lực với Sudan cuối năm 2013.

Liên quan về vấn đề trên, ông Lewis Mudge ở Tổ chức Giám sát quyền con người LHQ (HRW) cho rằng, súng đạn bất kể nguồn gốc nếu đến Trung Phi đều rơi vào tay Seleka. Điều này không chỉ vi phạm nghiêm trọng nhân quyền, mà còn khiến cuộc chiến ở Trung Phi trở nên nghiêm trọng. Từ đó, nó khiến quốc gia nghèo đói này chìm sâu vào khủng hoảng, đặc biệt là kể từ đầu năm 2013, khi Seleka lên nắm quyền, nhằm lật đổ chính quyền của người Thiên Chúa giáo do ông Francois Bozize đứng đầu.

Lực lượng chống Seleka trả đũa bằng các cuộc tấn công trả thù rộng rãi nhằm vào người Hồi giáo, khiến hàng trăm ngàn dân thường, nhất là trẻ em và phụ nữ thiệt mạng và gần nửa triệu người khác rơi vào tình trạng vô gia cư.

Kim Hùng
(Theo BBC)