(Cadn.com.vn) - Cuộc chiến ở thành phố miền nam Marawi bước sang ngày thứ 8 và đang leo thang nguy hiểm.

Ngày 30-5, quân đội Philippines kêu gọi các phiến quân Hồi giáo đầu hàng trong bối cảnh phe chính phủ đang cố đẩy lùi nhóm phiến quân bằng cách sử dụng xe bọc thép và liên tiếp bắn tên lửa từ máy bay trực thăng.

“Chúng tôi kêu gọi các phần tử khủng bố còn lại đầu hàng trong khi còn cơ hội”, phát ngôn viên quân đội, Chuẩn tướng Restituto Padilla, nói với các phóng viên. 

85% Marawi được “dọn sạch”

Theo AFP, lời kêu gọi đầu hàng của chính phủ Philippines đưa ra sau tuyên bố cho biết, quân đội đã “gần như” giành lại được Marawi từ tay nhóm phiến quân. Nguồn tin cho biết, khi máy bay trực thăng bay vòng quanh Marawi, nơi khói bốc ra mù mịt từ một số tòa nhà, quân đội đã giải phóng nhiều nơi bị phe phiến quân nắm giữ.

Một chính trị gia tham gia vào các nỗ lực sơ tán dân, Zia Alonto Adiong, nói rằng, lực lượng chính phủ đã dọn sạch 85% thành phố, nhưng việc giải phóng phần còn lại sẽ là thách thức lớn bởi vì đó là những khu đô thị dày đặc và có dân thường bị mắc kẹt. Trong khi đó, trả lời phỏng vấn ngày 30-5, tướng Eduardo Ano cho biết, quân đội đã có những bước tiến trong cuộc giao tranh kéo dài cả tuần nay tại Marawi. Theo ông, một tay súng hàng đầu người Philippines được cho là đã bị tiêu diệt và chỉ huy của cuộc tấn công đã bị thương. 3 tay súng người Malaysia, 1 người Indonesia và có thể 1 phần tử cực đoan người Arab cũng đã bị tiêu diệt.

Thực tế hiện nay cho thấy, mặc dù hầu hết người dân đã bỏ chạy, hàng ngàn người vẫn bị mắc kẹt. Có nhiều lo ngại rằng, họ có thể bị các phiến quân chặn lại nếu cố chạy trốn. Phó trưởng Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế (ICRC) Martin Thalmann, cho biết, ông đã cố gắng, nhưng không thuyết phục được các phiến quân và các lực lượng chính phủ chấm dứt bạo lực để có thể cứu trợ. “Vẫn còn rất nhiều người ở đó và chúng tôi lo rằng, họ đang phải chịu cảnh nguy hiểm”, ông nói thêm.

Linh mục Công giáo Teresito “Chito” Soganub, vốn bị các phiến quân bắt giữ với hàng chục thường dân khác đã kêu gọi Tổng thống Rodrigo Duterte xem xét tình cảnh của họ và ngừng các hoạt động quân sự. Trong cảnh quay, vị linh mục đứng trên một con phố vắng vẻ với những tàn tích xung quanh và tiếng súng nổ ầm ầm. “Họ chỉ đơn giản là không đòi hỏi bất cứ điều gì, chỉ cần rút quân đội... và dừng các cuộc không kích”, linh mục này nói thêm. Đức Giám Mục Edawi Edawi dela Pena xác nhận với Reuters, đó là linh mục Soganub nhưng từ chối bình luận chi biết.

Lực lượng lính thủy đánh bộ Philippines tại một cứ điểm tấn công phe phiến quân. Ảnh: AFP

Philippines - thành trì mới của IS ở Châu Á?

Việc hàng chục phiến quân nước ngoài đã chiến đấu bên cạnh nhóm Maute - những kẻ thề trung thành với tổ chức IS - để chống lại các lực lượng an ninh Philippines trong tuần qua, cho thấy khu vực bất ổn này đang nhanh chóng trở thành trung tâm của IS tại Châu Á. 

Tướng Ano cho biết, các tay súng Hồi giáo âm mưu thiêu rụi cả thành phố Marawi để thể hiện uy lực của tổ chức khủng bố IS. Chúng muốn sát hại nhiều người theo đạo Công giáo tại thành phố lân cận Iligan vào tháng lễ Ramadan, giống như tình trạng bạo lực diễn ra tại Syria và Iraq. Khả năng chiến đấu của phiến quân Maute trong thời gian dài như thế sẽ làm tăng thêm lo ngại rằng, hệ tư tưởng của Hồi giáo đang lan rộng ở miền nam Philippines. Chính phủ Philippines tin rằng, nhóm Maute mở cuộc tấn công lần này là để thu hút sự chú ý của IS và được công nhận là một liên kết trong khu vực.

Một nguồn tin tình báo của Philippines cho biết, trong số 400-500 phiến quân chiến đấu ở thành phố Marawi, có đến 40 tên đến từ nước ngoài, trong đó có các nước Trung Đông. Nguồn tin cho biết, họ đến từ Indonesia, Malaysia, Pakistan, Saudi Arabia, Yemen, Ấn Độ, Morocco và Thổ Nhĩ Kỳ. Ông Rohan Gunaratna, chuyên gia an ninh ở Singapore, nhận định, “IS đang co cụm ở Iraq và Syria, và phân tán đến các khu vực của Châu Á và Trung Đông”. Theo ông, ở Châu Á, Philippines là trung tâm của hoạt động này.

Khả Anh