(Cadn.com.vn) - Việc Trung Quốc giảm các hoạt động tuần tra ở biển Hoa Đông cùng với lời lẽ nhẹ nhàng hơn quanh những tranh chấp chủ quyền với Nhật Bản có thể báo hiệu khả năng Bắc Kinh sẵn sàng hàn gắn quan hệ với Tokyo.
Phân tích dữ liệu tuần tra bảo vệ bờ biển của Trung Quốc gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư cho thấy, kể từ tháng 10-2013, tần suất tuần tra đã giảm đáng kể. Trước tháng 10-2013, báo Diplomat dẫn lời 2 nhà báo Fravel và Johnston của Washington Post cho biết, "Trung Quốc tuần tra 4 lần/tuần trong vùng lãnh hải của các hòn đảo... nhưng sau đó, tần suất giảm dần và duy trì ổn định ở vùng khu vực cách quần đảo tranh chấp 12 dặm ở mức 2 lần/tuần.
Ngoài ra, Fravel và Johnston còn lưu ý, các cuộc tuần tra của Trung Quốc vào "vùng tiếp giáp" nhạy cảm cũng giảm đáng kể sau tháng 10-2013. Theo đó, tàu tuần tra của Bắc Kinh có mặt trong khu vực ít khiêu khích này thường xuyên hơn xâm nhập vào vùng lãnh hải thực tế. Theo đó, việc Bắc Kinh giảm tần số tuần tra có thể "báo hiệu sự sẵn sàng không leo thang hơn nữa".
Tuy nhiên, thời điểm giảm hoạt động tuần tra này thực sự gây tò mò, vì nó không phù hợp với xu hướng chung của quan hệ ngoại giao giữa hai quốc gia này. Quan hệ Nhật-Trung căng thẳng trong nhiều năm, kể từ khi chính phủ Tokyo quốc hữu hóa một số các đảo tranh chấp vào tháng 9-2012. Và mối quan hệ thực sự leo thang căng thẳng là trong tháng 11 và tháng12-2013, sau khi Trung Quốc giảm tần suất tuần tra.
Tháng 11-2013, Trung Quốc bất ngờ thiết lập Vùng xác định phòng không (ADIZ) trên biển Hoa Đông, bao gồm cả các đảo tranh chấp ở Senkaku/Điếu Ngư. Điều này làm bùng nổ làn sóng giận dữ từ Nhật và Mỹ (vấn đề này tiếp tục được đưa ra trong chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel đến Đông Á hồi tuần trước). Bắc Kinh phản ứng một cách giận dữ, cáo buộc Washington và Tokyo có tiêu chuẩn kép (cả hai nước đều có ADIZ riêng) và tìm cách chơi ván bài "đe dọa Trung Quốc".
Sau đó, vào tháng 12-2013, Tokyo thông qua một chiến lược an ninh quốc gia mới cũng như cập nhật Hướng dẫn Chương trình Quốc phòng và Chương trình Quốc phòng giữa kỳ. Chính phủ ông Tập Cận Bình lên án những động thái như báo hiệu sự từ bỏ hiến pháp hòa bình của Nhật Bản và trở lại quá khứ quân phiệt. Quan hệ Trung -Nhật đạt mức thấp nhất sau chuyến thăm của Thủ tướng Shinzo Abe đến đền Yasukuni vào ngày 26-12-2013.
Nhưng giờ đây, với việc hạ giọng và giảm tuần tra hải quân ở khu vực tranh chấp, Trung Quốc dường như "bật đèn xanh" cho việc cải thiện quan hệ Trung-Nhật. Cách duy nhất chắc chắn để đánh giá phản ứng của Trung Quốc (cả về ngoại giao và về tuần tra hải quân) là liệu Nhật Bản có gửi "tín hiệu hợp tác" hay không.
Thanh Văn
