(Cadn.com.vn) - Ukraine và Nga đang giảm căng thẳng, nhưng sự phụ thuộc năng lượng của Kiev vào Moscow vẫn còn là điểm yếu lớn nhất của chính quyền Tổng thống Poroshenko.

Cuộc xung đột giữa chính phủ Ukraine và phe nổi dậy có thể sắp kết thúc, khi lệnh ngừng bắn hôm 5-9 tiếp tục phát huy hiệu quả.

Hôm 20-9, Kiev và phe nổi dậy tiếp tục đạt thỏa thuận về lệnh ngừng bắn chung, trong đó thiết lập khu vực phi quân sự, rút vũ khí hạng nặng, và triển khai phái bộ giám sát của Tổ chức An ninh và Hợp tác Châu Âu (OSCE)...

Tuy nhiên, cuộc chiến kết thúc không có nghĩa là cuộc đấu tranh chấm dứt. Sau cuộc chiến trên bộ, người ta đang lo ngại về khả năng bùng nổ cuộc chiến khí đốt giữa Moscow - Kiev nhất là khi mùa đông đang đến. Mỹ và Châu Âu khiến vấn đề thêm phức tạp khi lên kế hoạch xây dựng chiến lược hỗ trợ Ukraine.

Một số chiến binh được thả tự do theo thỏa thuận trao đổi giữa Kiev và phe nổi dậy hôm 20-9. Ảnh: AFP

ĐIỂM YẾU CỦA UKRAINE

Đó là sự phụ thuộc năng lượng vào Nga! Mỗi năm, quốc gia từng thuộc Liên Xô cũ này nhận 55-65% lượng khí đốt từ Gazprom của Nga.

Kể từ tháng 6, Gazprom cắt nguồn cung khí đốt cho Ukraine do tranh chấp giá cả. Tuy nhiên, Kiev và phương Tây cho rằng, đây là cách Điện Kremlin tăng áp lực lên chính phủ Ukraine, bất chấp việc Moscow luôn bác bỏ. Cho đến nay, kể từ khi nổ ra tranh chấp, Ukraine vẫn chịu đựng được nhờ lượng sản xuất khí đốt trong nước cùng với lượng dự trữ trong bối cảnh mùa hè ấm áp.

Tuy nhiên, mùa đông đang đến - và nếu không có khí đốt của Nga, Ukraine chắc chắn sẽ bị đóng băng. Đây cũng là vấn đề cho phần còn lại của Châu Âu vì đường ống dẫn dầu và khí từ Nga phải qua lãnh thổ Ukraine, vốn cung cấp khoảng 15% nguồn cung cấp khí đốt cho lục địa già.

Người ta lo ngại bóng ma năm 2009, khi đó, Moscow cắt lượng khí đốt cung cấp cho Ukraine khiến các nước EU trải qua mùa đông giá rét vì thiếu hụt khí đốt.

MỸ SẼ GIÚP UKRAINE?

Khi Ukraine và Nga chưa thể đi đến một thỏa thuận về giá cả, Mỹ và Châu Âu nhảy vào. Nhưng liệu họ có giúp Kiev vượt qua mùa đông nếu vẫn không thể đạt được một thỏa thuận giá cả với Gazprom?

Súng lại nổ ở Donetsk Những tiếng súng hạng nặng nổ ra xung quanh chiến lũy quan trọng của  phe nổi dậy Ukraine ở phía đông Donetsk hôm 21-9. Phóng viên AFP cho biết đã nhìn thấy những cột khói cao. Sau đó, Kiev thông báo 2 binh sĩ thiệt mạng, 8 binh sĩ khác bị thương trong cuộc giao tranh này.

Theo CS Monitor, Mỹ và các đồng minh phương Tây tính đến việc xây dựng chiến lược ngay bây giờ để hỗ trợ Ukraine vượt qua mùa đông này. Nhưng điều quan trọng, sự giúp đỡ này cần phải mang tính lâu dài hơn, bao gồm hỗ trợ cho cải cách trong nước, nâng cấp cơ sở hạ tầng và phát triển khu vực tư nhân ở Ukraine.

Nhưng trước hết, bất kỳ chiến lược nào cũng phải bắt đầu bằng sự hiểu biết, Ukraine và Gazprom phải đạt một số thỏa thuận. Phải hiểu đơn giản, Ukraine không thể sống sót qua mùa đông này nếu không có khí đốt của Gazprom. Kiev không có đủ cơ sở hạ tầng đường ống chuyển khí đốt từ EU, cũng không có bất kỳ thiết bị đầu cuối để nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG).

Nhiều chuyên gia cho rằng, có rất nhiều biện pháp có thể được thực hiện - trong ngắn hạn - để giảm nhu cầu năng lượng của Ukraine và thúc đẩy sản xuất trong nước. Sự bùng nổ khí đá phiến của Mỹ - vốn được đánh giá là cách mạng an ninh năng lượng - khiến Nhà Trắng có cách giúp cho Kiev.

Vấn đề đặt ra là cánh cửa Quốc hội Mỹ, vốn nổ ra tranh luận gay gắt về xuất khẩu LNG. Trong ngắn hạn, không thể mong đợi, sẽ có LNG chảy từ Mỹ đến Ukraine, với lý do đơn giản, Washington không có khả năng xuất khẩu, cũng không có bất kỳ thiết bị nào chuyển đến cho Kiev.

Khả Anh