Trong chiến dịch tranh cử 5 năm trước, Thủ tướng Modi đã khơi dậy trí tưởng tượng của giới trẻ bằng cách hứa hẹn sẽ tạo ra nhiều công việc. Nhưng khi ông sắp hoàn thành nhiệm kỳ đầu tiên, Ấn Độ đang đứng trước một cuộc khủng hoảng thất nghiệp lớn.

Một lớp học, nơi các sinh viên chuẩn bị cho kỳ thi công chức tại Ấn Độ. Ảnh: BBC

Tỷ lệ thất nghiệp ở mức cao nhất trong 45 năm qua

Trong một tòa nhà chung cư nằm chật cứng trong một làn đường hẹp ở thành phố Lucknow, phía bắc Ấn Độ, 3 chàng trai trẻ đã học tới 10 giờ mỗi ngày trong nhiều tháng. Tất cả những gì họ muốn là có được một công việc. Có bằng cấp kỹ sư, 3 chàng trai đã thử đủ các vị trí như lái tàu lửa, kỹ thuật viên, nhân viên trực tuyến, kỹ sư, thư ký, nhân viên quản lý chính phủ và thậm chí là cảnh sát. Họ đã tham dự kỳ thi do các nhà máy điện, công trình công cộng và đường sắt tổ chức. Đây là những công việc phục vụ con người và an ninh, nhưng sự cạnh tranh rất khốc liệt, và vị trí tuyển dụng rất ít.

3 chàng trai muốn làm việc như các kỹ sư, nhưng bây giờ phải chấp nhận bất kỳ công việc nào họ có thể nhận được. Trong đó, Karunesh Jaiswal làm kỹ sư hợp đồng cho một Cty dầu khí vào năm ngoái và kiếm được 17.000 rupee mỗi tháng. Kể từ khi hợp đồng kết thúc, mặc dù có kinh nghiệm, anh vẫn chưa thể tìm được một công việc khác. “Tôi không có sự lựa chọn nào cả. Tôi phải tiếp tục cố gắng. Ở Ấn Độ, khi bạn thất nghiệp, bạn không cô đơn”, thanh niên 22 tuổi cho biết.

Trong chiến dịch tranh cử 5 năm trước, Thủ tướng Modi đã khơi dậy trí tưởng tượng của giới trẻ bằng cách hứa hẹn sẽ tạo ra nhiều công việc. Nhưng khi ông sắp hoàn thành nhiệm kỳ đầu tiên, Ấn Độ đang đứng trước một cuộc khủng hoảng thất nghiệp lớn. Theo báo cáo của chính phủ bị rò rỉ, tỷ lệ thất nghiệp ở mức cao nhất trong 45 năm qua. Theo nghiên cứu của Trung tâm theo dõi nền kinh tế Ấn Độ (CMIE), hơn 30 triệu người đã tìm kiếm việc làm trong tháng 2.

Mặc dù trải qua nhiều thập kỷ tăng trưởng nhanh, nhu cầu tuyển dụng vẫn còn khan hiếm. Các ngành công nghiệp phát triển nhanh nhất Ấn Độ - như viễn thông, ngân hàng, tài chính - không cung cấp đủ việc làm để đáp ứng nhu cầu của một đội quân tấp nập những người lao động có trình độ học vấn thấp, kỹ năng kém. Theo ông Modi, đầu tư tư nhân đã chậm lại và tăng trưởng sụt giảm khiến việc tạo việc làm gặp khó. Hơn 80% lực lượng lao động của Ấn Độ, bị mắc kẹt trong các nơi làm việc có lương thấp, không có lợi ích, không có tổ chức hoặc không chính thức.

Ông Modi tiếp tục nắm quyền?

Một khu đất của chính phủ là nơi diễn ra lễ khai mạc chiến dịch tranh cử của ông Modi, tại thành phố Meerut, phía bắc Ấn Độ. Vài phút sau khi bước vào một sân khấu đầy hoa và sự cổ vũ mạnh mẽ từ hàng ngàn người, ông Modi đã có bài phát biểu đầy thích thú. “1,3 tỷ người Ấn Độ đã quyết định. Một lần nữa Ấn Độ sẽ có một chính phủ Modi”, ông nói.

Ông Modi là một chính trị gia đầy tự tin. Mặc dù trợ lý đắc lực của ông, Amit Shah, đã nỗ lực củng cố liên minh, ông đã biến năm 2019 thành một bài trắc nghiệm về khả năng lãnh đạo của mình. Ông là một nhà vận động tranh cử không mệt mỏi. Năm 2014, theo BJP, ông đã đi hơn 300.000 km trên khắp 25 tiểu bang để “kết nối với mọi người”. Lần này sẽ không khác lắm khi ông lên kế hoạch tổ chức ít nhất 150 cuộc họp công khai. Ông Modi cũng khéo léo pha trộn chủ nghĩa dân tộc, chính trị và chủ nghĩa dân túy. Thỉnh thoảng, trong các chiến dịch, ông cũng đổ lỗi cho chính phủ trước đây đã gây ra các vấn đề khó khăn hiện nay, thay vì nêu ra tầm nhìn cho hiện tại.

Năm 2019 đang trở thành một chiến dịch bầm dập và tàn bạo. Đảng Quốc đại do ông Raul Gandhi lãnh đạo, đang đấu tranh để nổi lên như một phe đối lập đáng tin cậy sau khi bị chìm xuống mức thấp nhất vào năm 2014. Mối đe dọa lớn hơn đối với BJP có thể đến từ một loạt các đảng khu vực có quyền lực trong một số tiểu bang. Arvind Panagariya, giáo sư kinh tế tại Đại học Columbia, từng là phó chủ tịch của một tổ chức tư vấn dưới thời ông Modi, tin rằng, thủ tướng đã sẵn sàng để giành được nhiệm kỳ 2 bất chấp những gì các nhà phê bình nói. “Ông nói Modi vẫn rất nổi tiếng với mọi người, có năng lực và khả năng giao tiếp với những người khổng lồ. Ông ấy đã thành công trong việc chuyển tải đến người Ấn Độ rằng mình là người chân thành, chăm chỉ và quyết đoán”, ông Panagariya cho biết.

Các cuộc bầu cử ở Ấn Độ rất khó dự đoán vì chúng hiếm khi là một cuộc thi về ý tưởng và tầm nhìn. Một số nhà phân tích cho rằng, Ấn Độ đang hướng tới một hệ thống đảng thống trị lần thứ hai, lần này do BJP lãnh đạo. Trước đây, đảng Quốc đại đã lãnh đạo đất nước trong hơn 4 thập kỷ. Nhưng có một điều rõ ràng là năm 2019 sẽ chứng minh liệu quyền lực của ông Modi có tồn tại hay không.

AN BÌNH