(Cadn.com.vn) - Trong đoạn băng cách đây 3 năm, thủ lĩnh IS Abu Bakr Al-Baghdadi xuất hiện trong bài thuyết giảng tại Nhà thờ Hồi giáo ở Mosul, Iraq – nơi đã bị nhóm Hồi giáo cực đoan này tuyên bố nắm giữ và thành lập “Nhà nước Hồi giáo” tự xưng. Vào thời điểm đó, IS kiểm soát khu vực rộng lớn. Nhưng rồi, cuộc chiến tranh toàn cầu chống các phần tử cực đoan buộc chúng phải rút lui, và nơi ở Baghdadi - phần tử khủng bố được Mỹ treo thưởng 25 triệu USD - là hoàn toàn bí ẩn.

3 năm sau lần xuất hiện đầu tiên và cũng là duy nhất này, Baghdadi không còn kiểm soát phần lớn đất đai mà nhóm cực đoan này từng nắm giữ, và cũng im lặng kể từ khi xuất hiện trong đoạn băng âm thanh hồi tháng 11-2016, ngay sau khi Iraq phát động cuộc chiến đánh đuổi IS khỏi Mosul.

Gần đây, các tin tức về cái chết của Baghdadi nổi lên. Phó Ngoại trưởng Nga tuyên bố “rất có khả năng” Baghdadi bị giết trong cuộc không kích của Nga vào Raqqa hôm 28-5, và một quan chức Iran tuần trước khẳng định y “đã chết”. Trong đoạn băng được phát hành từ Raqqa một tuần sau tuyên bố của Nga, các thành viên của IS đề cập đến “thủ lĩnh của chúng tôi” mà không đề cập đến cái tên Baghdadi, khiến nhiều người đặt câu hỏi về số phận của y. Trước đây, Taliban và Al-Qaeda từng che giấu cái chết của thủ lĩnh Taliban Mullah Omar trong 2 năm. Đối với những kẻ ủng hộ và cả kẻ thù, Baghdadi vắng mặt ở thời điểm quan trọng như vậy là điều khó hiểu.

Hiện chưa rõ Abu Bakr al-Baghdadi đã chết hay đang lẩn trốn?        Ảnh: BBC

“Thủ đô thứ ba”

Câu trả lời cho câu hỏi về nơi ở của Baghdadi có thể liên quan đến tuyên bố của y về tính hợp pháp của một “thủ lĩnh tối cao”. Theo quy tắc tôn giáo gây tranh cãi, một “thủ lĩnh tối cao” phải có “đất để cai trị”. Hiện tại, trong bối cảnh “đất để cai trị” đang thu hẹp ở Mosul và Raqqa, hai căn cứ chính của IS ở Iraq và Syria, Baghdadi có thể đang ẩn náu tại nơi được miêu tả là “thủ đô thứ ba” của IS, cụ thể là các khu vực hiện đang được nhóm này kiểm soát ở hai bên biên giới Syria và Iraq. IS gọi khu vực này là Wilayat al-Furat, chủ yếu bao gồm thị trấn al-Qaim của Iraq và thị trấn Albu Kamal của Syria.

Năm 2014, IS bắt đầu nổi lên ở Wilayat al-Furat và các khu vực xung quanh. Trong các đoạn phim được quay gần đây tại tỉnh Anbar ở Iraq, các phần tử thánh chiến IS sử dụng khu vực này như một bệ phóng cho các cuộc giao tranh ở Iraq và Syria. Ngay cả trong các khu vực được cho là đã được giải phóng khỏi tay IS như Rutba, một thị trấn phía nam Syria, IS vẫn có thể thường xuyên mở các cuộc tấn công chết người.

Chưa có chiến dịch nào được thực hiện để giải phóng những thị trấn xa xôi này. Các cuộc thảo luận về việc liệu Mỹ, chính phủ Syria và các đồng minh có nên tấn công ở biên giới phía Syria hay không vẫn đang được bàn thảo. Tại Iraq, những nơi như Tal Afar, phía tây Mosul, dường như là ưu tiên hàng đầu của các lực lượng ủng hộ chính phủ. Hisham al-Hashimi, một cố vấn cho chính phủ Iraq và một chuyên gia về các nhóm Hồi giáo Iraq cho rằng, Wilayat al-Furat có thể là nơi Baghdadi đang trốn.

Chính phủ Iraq đã mở một số cuộc không kích ở Albu Kamal trong 2 năm qua. Theo ông Hashimi, Iyad al-Jamili, một trong những trợ lý thân cận của Baghdadi bị phát hiện ở thị trấn của Syria. Một số đồng nghiệp thân cận khác của thủ lĩnh IS cũng bị nhìn thấy ở Albu Kamal và Mayadin, sào huyệt chính của IS ở tỉnh Deir al-Zour của Syria. Wilayat al-Furat là khu vực duy nhất còn lại mà IS có thể có “đất để cai trị”. Chiến dịch xóa bỏ khu vực này có thể mất nhiều tháng để bắt đầu và không dễ gì kết thúc. Ngay cả sau khi khu vực này được giải phóng, IS có thể sử dụng sa mạc, thung lũng các sông và các khu vực biên giới làm nơi ẩn náu và tấn công vào các trung tâm đô thị.

Truy nã gắt gao

Không giống thủ lĩnh các nhóm thánh chiến khác, Baghdadi chỉ lên tiếng hoặc xuất hiện khi thực sự cần thiết.

Với vai trò là thủ lĩnh tối cao của IS, giao tiếp y với cấp dưới rất hạn chế, chỉ với một số lượng nhỏ những người trung thành đáng tin cậy. Vì thế rất ít người biết Baghdadi đang ở đâu. Điều này gây khó khăn cho Mỹ, bởi nước này đang cử các lực lượng đặc biệt liên tục tìm kiếm dấu vết của kẻ bị truy nã gắt gao nhất thế giới này. Các vùng biên giới Syria và Iraq là nơi tương đối an toàn và quen thuộc với Baghdadi, nơi y có thể ẩn náu và lẫn trốn các nỗ lực của Mỹ. Đây cũng là nơi y tiếp tục tuyên bố vai trò thủ lĩnh tối cao của mình.

AN BÌNH (Theo BBC)