Ukraine cận kề chiến tranh

Thứ hai, 03/03/2014 09:28

* UKRAINE HIỆU TRIỆU QUÂN ĐỘI

* ÔNG OBAMA, PUTIN NÓI CHUYỆN 90 PHÚT, NHƯNG VẪN BẾ TẮC

(Cadn.com.vn) - Chính phủ tạm quyền Ukraine ngày 2-3 huy động quân đội, hiệu triệu toàn bộ quân dự bị trong bối cảnh Nga sẵn sàng can thiệp quân sự tại bán đảo Crimea.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhận được cái gật đầu quý giá từ Quốc hội để sẵn sàng tấn công Ukraine, nơi chính phủ mới của Tổng thống Oleksander Turchinov đang run rẩy cảnh báo nguy cơ chiến tranh, đặt quân đội vào tình trạng báo động cao và kêu gọi NATO giúp đỡ.

Khẳng định quyền triển khai quân đến quốc gia láng giềng 46 triệu dân của ông chủ Điện Kremlin mở ra cuộc đối đầu lớn nhất giữa Nga và phương Tây kể từ thời Chiến tranh Lạnh.

Các binh sĩ, được cho là thuộc quân đội Nga, chiếm giữ một cơ sở quân sự ở Balaklava,
bán đảo Crimea. Ảnh: CNN

Nga sẵn sàng tấn công, Mỹ đe dọa trả đũa

Theo các quan chức Kiev, đã có 6.000 quân Nga đến Crime. Trên lộ trình từ thành phố Sevastopol đến thủ phủ Simferopol, các phóng viên AP nhìn thấy đoàn xe chở hàng trăm binh sĩ Nga hướng đến thủ phủ Simferopol của Crimea. Theo họ, có 12 xe tải quân sự chở quân, 1 xe bọc thép GAZ 2330-Tiger và 2 xe cứu thương.

Theo AP, các binh sĩ Nga hiện đã nắm quyền kiểm soát bán đảo chiến lược ở khu vực Biển Đen này từ hôm 1-3 mà không mất viên đạn nào, trong khi chính phủ mới ở Kiev bất lực. Còn theo Interfax, các quân nhân Nga thu gom nhiều súng lục, súng trường và các hộp đạn từ căn cứ radar gần thị trấn Sudak và chuyển đi bằng ô-tô. Một nhóm lính Nga khác cũng vận chuyển vũ khí ra khỏi trung tâm huấn luyện hải quân Ukraine ở thành phố cảng Sevastopol. Cũng theo Interfax, 2 tàu ngầm thuộc Hạm đội Baltic của Nga được nhìn thấy tại một vịnh ở Sevastopol, nơi Điện Kremlin đặt căn cứ của Hạm đội Biển Đen, vụ việc mà Kiev cáo buộc Moscow vi phạm thỏa thuận cho thuê căn cứ hải quân đã ký kết.

Trước đó, trong cuộc điện đàm kéo dài 90 phút với người đồng cấp Mỹ Barack Obama, Tổng thống Putin nhấn mạnh với ông chủ Nhà Trắng rằng, có “một mối đe dọa hiện hữu đối với sinh mạng và sức khỏe của những công dân Nga” tại Ukraine. Vì thế, theo CNN, ông Putin khẳng định, Moscow có quyền “bảo vệ những lợi ích của nước này và các cộng đồng người dân nói tiếng Nga” tại Ukraine.

Đáp lại, ông Obama cáo buộc Moscow vi phạm luật pháp quốc tế khi xâm nhập vào Ukraine, kêu gọi nước này rút các lực lượng trở lại căn cứ ở Hạm đội Biển đen và cảnh báo Mỹ cùng đồng minh sẽ trả đũa. “Mỹ cũng sẽ đình chỉ tham gia vào các cuộc họp chuẩn bị cho Hội nghị Thượng đỉnh các nước G8 tại thành phố Sochi của Nga và cảnh báo “cô lập về chính trị và kinh tế lớn hơn”, Nhà Trắng ra tuyên bố sau cuộc điện đàm giữa ông Obama và Putin. Nhóm an ninh quốc gia của Tổng thống Mỹ đã có cuộc họp nhằm đề ra các biện pháp đáp trả nếu Nga hành động.

Ukraine hiệu triệu quân đội

Thủ tướng Ukraine Arseny Yatseniuk nói rằng, hành động quân sự của Nga “sẽ là sự khởi đầu của chiến tranh và kết thúc mối quan hệ giữa hai nước”.

Sau khi Tổng thống Nga bác bỏ cảnh báo từ các nhà lãnh đạo thế giới về việc “tránh can thiệp quân sự tại bán đảo Crimea”, Hội đồng An ninh Quốc gia Ukraine ra lệnh tổng huy động quân đội. Tiếp theo đó, Thư ký Hội đồng An ninh Quốc phòng Ukraine, ông Andriy Paruby cho biết, hội đồng đã ra lệnh cho Bộ Quốc phòng “hiệu triệu tất cả quân dự bị trên khắp đất nước mà lực lượng vũ trang cần tới trong thời điểm này. Việc huy động này là nhằm đảm bảo an ninh và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine”. Theo ông Paruby, Bộ Ngoại giao nước này cũng nhận được chỉ thị tìm kiếm sự giúp đỡ của Mỹ và Anh để đảm bảo an ninh cho Ukraine. Ngoài ra, lực lượng vũ trang sẽ tăng cường an ninh tại các cơ sở năng lượng.

Tuy nhiên, khó khăn hiện hữu khi binh sĩ Các Lực lượng vũ trang Ukraine đóng tại thủ phủ Simferopol thuộc khu vực Crimea đang rời đơn vị quân đội và đồng loạt nộp đơn từ nhiệm. Theo RIA Novosti, các doanh trại quân đội, trang bị quân sự và kho vũ khí bị bỏ lại được chuyển sang đặt dưới quyền kiểm soát của lực lượng tự vệ, vốn duy trì việc bảo vệ và trật tự khu vực. Trong khi đó, binh sĩ Ukraine đóng tại Crimea cũng đồng loạt quay sang phía chính quyền khu tự trị này, vốn đang nằm dưới quyền kiểm soát của lực lượng tự vệ nói tiếng Nga.

Cũng có tin cho biết, tàu chỉ huy Hải quân Ukraine - khu trục hạm Hetman Sahaidachny cũng ủng hộ Nga. Thượng nghị sĩ Nga Igor Moroz khẳng định, “Soái hạm Hetman Sahaidachny hôm 2-3 quay sang phía chúng ta. Cờ thánh St. Andrew’s của Hải quân Nga được thượng trên tàu. Thủy thủ đoàn của tàu thực hiện lệnh của Tổng thống Yanukovich”. Theo chính trị gia này, tàu Hetman Sahaidachny đang quay trở về cảng Sevastopol sau khi tham gia cuộc tập trận chung với NATO và EU.

“Chiến tranh đã đến”

Trên Quảng trường Độc lập trung tâm Kiev, nơi người biểu tình cắm trại trong nhiều tháng qua, một bộ phim Thế chiến II về Crimea được chiếu trên màn hình khổng lồ. Bộ phim bị gián đoạn khi cựu Bộ trưởng Nội vụ Yuri Lutsenko công bố sắc lệnh của ông Putin. “Chiến tranh đã đến”, ông Lutsenko nói.

Hàng ngàn người dân Ukraine đổ về “tụng kinh” tại Quảng trường: “Vinh danh những anh hùng. Nguyền rủa những kẻ chiếm đóng”. Mặc dù có nhiều nguồn tin nghi ngờ rằng, các binh sĩ không mang phù hiệu hiện chiếm giữ Crimea là quân đội Nga, nhưng Điện Kremlin chưa công khai xác nhận. Một phát ngôn viên Điện Kremlin cho biết, Tổng thống Putin chưa có quyết định sử dụng vũ lực, và vẫn còn hy vọng tránh leo thang hơn nữa.

Tại Crimea, sự xuất hiện các binh sĩ này được những người nói tiếng Nga ở đây hoan nghênh. Tại thị trấn ven biển Balaclava, nơi quân đội nói tiếng Nga trên những chiếc xe bọc thép mang biển số màu đen của Moscow bảo vệ quanh đồn nhỏ của bộ đội biên phòng Ukraine, chụp ảnh gia đình với những người lính. “Tôi muốn sống với Nga. Tôi muốn là người Nga”, Batura, một hưu trí 71 tuổi, sống tại Sevastopol trong 50 năm qua cho biết. “Họ là những người tốt... Họ đang bảo vệ chúng tôi, vì vậy chúng tôi cảm thấy an toàn”. Nhưng không phải ai cũng cảm thấy an toàn. Inna, 21 tuổi, nhân viên bán hàng tại vừa nói vừa nhìn chằm chằm vào các xe bọc thép: “Tôi bị sốc. Tôi không hiểu những gì đang diễn ra... họ nói đến đây để bảo vệ chúng tôi. Nhưng...ai biết được?...”.

Thật sự, tốc độ nhanh chóng của các sự kiện đã làm rung chuyển giới lãnh đạo mới Ukraine, vốn lên nắm quyền chỉ mới 1 tuần tại một quốc gia trên bờ vực phá sản. Lo sợ không có gì lạ khi rõ ràng, miệng hố chiến tranh đang chờ chực nuốt chửng Ukraine.

Khả Anh

HĐBA LHQ HỌP KHẨN

Ngày 2-3 (giờ Việt Nam), HĐBA LHQ đã tổ chức phiên họp khẩn để bàn về tình hình Ukraine.Cuộc họp diễn ra sau khi Ukraine kêu gọi HĐBA LHQ làm “tất cả mọi thứ có thể” để ngăn chặn Nga tấn công. Hội đồng gồm 15 thành viên, trong đó có Nga, bắt đầu họp vào lúc 2 giờ song đã mất 2 giờ tranh luận về đòi hỏi của Anh, Pháp và Mỹ ủng hộ yêu cầu của Ukraine rằng, phiên họp phải được công khai. Nga ban đầu phản đối nhưng một thỏa thuận cuối cùng đã đạt được dưới sự chủ trì của Luxembourg - Chủ tịch HĐBA.